logo arlima

Alexander of Hales

Alexander Halensis

Biographie

Né à Hales (Gloucestershire) vers 1185 – Mort à Paris le 21 août 1245

Frère franciscain et professeur à la faculté de théologie de l'Université de Paris

Bibliographie

Recueils
Généralités
  • Beiting, Christopher, « The idea of Limbo in Alexander of Hales and Bonaventure », Franciscan Studies, 57, 1999, p. 4-8.
  • Bettoni, Efrem, Il problema della conoscibilità di Dio nella scuola francescana: Alessandro d'Hales, S. Bonaventura, Duns Scoto, Padova, CEDAM (Il pensiero medievale. Prima serie, 1), 1950, 410 p.
  • Boehner, Philotheus, The History of the Franciscan School, St. Bonaventure (NY), St. Bonaventure University, 1943-1946, 4 t.
  • Brady, Ignatius C., « Sacred Scripture in the early Franciscan school », La Sacra Scrittura e i francescani, Roma, Studium Biblicum Franciscanum, 1973, p. 65-82.
  • Coolman, Boyd Taylor, « Alexander of Hales », The Spiritual Senses: Perceiving God in Western Christianity, éd. Paul L. Gavrilyuk et Sarah Coakley, New York, Cambridge University Press, 2011, p. 121-139.
  • Cullen, Christophe M., « Alexander of Hales » Companion to Philosophy in the Middle Ages, éd. Jorge J. E. Gracia et Timothy B. Noone, Oxford, Blackwell, 2006, p. 104-109.
  • Endres, J., « Des Alexander von Hales Leben und psychologische Lehre », Philosophisches Jahrbuch (i. Fulda), 1888, p. 24-55, 203-296.
  • Felder, Hilarin, Geschichte der wissenschaftlichen Studien im Franziskanerorden bis um die Mitte des 13. Jahrhunderts, Freiburg im Breisgau, Herder'sche Verlagshandlung, 1904, xi + 557 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2, ex. 3]
    Traduction:
    • Felder, Ilarino, Storia degli studi scientifici nell' ordine francescano dalla sua fondazione fino a circa la metà del sec. XIII, trad. it. Ignazio da Seggiano, Siena, Bernardino, 1911, xiii + 562 p. [GB] [HT] [IA]
  • Fuerst, Adrian, An Historical Study of the Doctrine of the Omnipresence of God in Selected Writings Between 1220-1270, Washington (DC), Catholic University of America Press (Studies in Sacred Theology, Second series, 62), 1951, ix + 259 p.
  • Glorieux, Palémon, « D'Alexandre de Hales à Pierre Auriol: la suite des maîtres franciscains de Paris au XIIIe siècle », Archivum franciscanum historicum, 26, 1933, p. 257-281.
  • Gondras, Alexandre-Jean, « L'évolution des questions de la présence de Dieu dans les êtres d'Alexandre de Halès à saint Bonaventure », Colloques internationaux CNRS no. 558. 1274: année charnière, mutations et continuités (1974), Paris, Éditions du CNRS, 1977, p. 713-724.
  • Grän, Horst, Die Seelenlehre des Alexander von Hales, dargestellt nach seiner Sentenzenglosse und den Quaestiones antequam esset frater, Inaugural-Dissertation, Universität München, 1964, iii + 191 p.
  • Guttmann, J., « Alexandre de Hales et le judaïsme », Revue des études juives, 19, 1889, p. 224-234. [HT] [IA: ex. 1, ex. 2]
  • Hamelin, Alonzo Mario, L'École franciscaine de ses débuts jusqu'à l'occamisme: pour l'histoire de la théologie morale, Louvain, Nauwelaerts; Montréal, Librairie franciscaine; Lille, Giard (Analecta mediaevalia Namurcensia, 12), 1961, vi + 78 p.
  • Harnack, A., Dogmengesch., 1890.
  • Hauréau, B. , Hist. de philos. scholastique, Paris, 1880.
  • Horowski, Aleksander, La Visio Dei come forma della conoscenza umana in Alessandro di Hales: una lettura della "Glossa in quatuor libros sententiarum" e delle "Quaestiones disputatae", Roma, Istituto storico dei Cappuccini, 2005, 376 p.
  • Lemesle, Bruno, Dérèglement et politique des corps au Moyen Âge. Les corps désordonnés, Paris, Classiques Garnier (POLEN - Pouvoirs, lettres, normes), 2023, 272 p. DOI: 10.48611/isbn.978-2-406-15021-3
  • Martínez Fresneda, Francisco, La gracia y la ciencia de Jesucristo: historia de la cuestión en Alejandro de Hales, Odón Rigaldo, Summa Halensis y Buenaventura, Murcia, Espigas (Publicaciones del Instituto teológico franciscano, Serie mayor, 23), 1997, 340 p.
  • Osborne, Kenan B., The History of Franciscan Theology, St. Bonaventure (NY), Franciscan Institute Publications, 1994.
  • Picavet, François Joseph, « Abélard et Alexandre de Hales: créateurs de la méthode scolastique », Études de critique et d'histoire […] 2e série, Paris, Leroux (Bibliothèque de l'École des hautes études), 1896, p. 209-230.
  • Principe, Walter H., « Alexander of Hales », Theology of the Hypostatic Union, Toronto, Pontifical Institute for Mediaeval Studies, 1967, p. 13-255.
  • Régnon, Th. de, Études de théologie positive sur la Sainte Trinité. 2e série: Théories scolastiques, Paris, Retaux, 1892, xi + 584 p.
  • Rohmer, Jean, « La théorie de l'abstraction dans l'école franciscaine d'Alexandre de Halès à Jean Peckam », Archives d'histoire littéraire et doctrinale du Moyen Âge, 3, 1928, p. 105-184.
  • Schwane, Dogmengesch., Freiburg, 1882.
  • Waddingus, Lucas, Scriptores Ordinis Minorum. Quibus accessit syllabus illorum, qui ex eodem Ordine pro fide Christi fortiter occubuerunt. Priores atramento, posteriores sanguine christianam religionem asserverunt, Roma, Tani, 1650, [xxx] + 332 + [xxii] + liii + [lii] p. (ici p. 8-9) [GB] [IA]
  • Weber, Hubert Philipp, Sünde und Gnade bei Alexander von Hales: ein Beitrag zur Entwicklung der theologischen Anthropologie im Mittelalter, Innsbruck et Wien, Tyrolia (Innsbrucker theologische Studien, 63), 2003, 412 p.
  • Wood, Rega, « Distinct ideas and perfect solicitude: Alexander of Hales, Richard Rufus, and Odo Rigaldus », Franciscan Studies, 53, 1993, p. 8-13.
  1. Glossa in IV libros Sententiarum Petri Lombardi

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    Éditions modernes
    • Magistri Alexandri de Hales Glossa in quatuor libros Sententiarum Petri Lombardi, nunc demum reperta atque primum edita studio et cura PP. Collegii S. Bonaventurae, Quaracchi, ex Typographia Collegii S. Bonaventurae (Bibliotheca francescana scholastica medii aevi, 12-15), 1951-1957, 4 t.
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
    • Doucet, Victorin, « À travers le manuscrit 434 de Douai », Antonianus, 27, 1952, p. 531-580.
    • Fornaro, Italo, La teologia dell'immagine nella Glossa di Alessandro di Hales, Vicenza, 1985.
    • Glorieux, P., « Les 572 questions du manuscrit de Douai 434 », Recherches de théologie ancienne et médiévale, 10, 1938, p. 123-152 et 225-267.
  2. Quaestiones disputatae

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    Éditions modernes
    • Magistri Alexandri de Hales, Quaestiones disputatae "antequam esset frater", nunc primum editae, studio et cura pp. Collegii S. Bonaventurae, Quaracchi et Florentiae: ex Typographia Collegii S. Bonaventurae (Bibliotheca franciscana scholastica medii aevi, 19-21), 1960, 3 t., 59* + 1676 p.
    • Alexander de Hales Quaestiones disputatae de gratia, editio critica; un contributo alla teologia della grazia nella prima metà del sec. XIII [a cura di] Jacek Mateusz Wierzbicki, Roma, Antonianum (Studia Antoniana, 50), 2008, 479 p.
    • Alexandri de Hales Quaestiones disputatae quae ad rerum universitatem pertinent: de aeternitate, aevo et tempore; de duratione mundi seu de materia prima; de duobus principiis, de malo, de oppositione mali; de modo, specie et ordine, critice editae a Hyacintho Mattheo Wierzbicki OFM, Grottaferrata, Editiones Collegii S. Bonaventurae ad claras aquas (Bibliotheca Franciscana Scholastica Medii Aevi, 29), 2013, 493 p.
    Traductions modernes
    • en français:
    Études
  3. Summa theologica

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    Éditions anciennes
    1. Summa universae theologiae (i.e. Super tertium librum sententiarum Petri Lombardi)
      Venezia, Johannes de Colonia et Johannes Manthen, 1475
      ARLIMA: EA143   GW: 00870   ISTC: ia00385000   USTC: 997996
    2. Summa universae theologiae (i.e. Super IV libros sententiarum Petri Lombardi)
      Nürnberg, Anton Koberger, 1481-1482
      ARLIMA: EA142   GW: 00871   ISTC: ia00383000   USTC: 742496
    3. Summa universae theologiae (i.e. Super IV libros sententiarum Petri Lombardi)
      Pavia, Franciscus Girardengus et Johannes Antonius Birreta, 1489
      ARLIMA: EA144   GW: 00872   ISTC: ia00384000   USTC: 997997
      Exemplaires en ligne: [Gallica] (4e partie)
    4. Universae theologiae summa
      Venezia, Francesco De Franceschi, 1576
      ARLIMA: EA145   USTC: 808728
    5. Alexandri Alensis Universae theologiae summa, Coloniae Agrippinae, J. Gymnicus, 1622, 4 t. en 2 vol.
    Éditions modernes
    • Doctoris irrefragabilis Alexandri de Hales Ordinis minorum Summa theologica iussu et auctoritate rmi p. Bernardini Klumper […] studio et cura pp. Collegii s. Bonaventurae ad fidem codicum edita, Ad Claras Aquas, ex typographia Collegii s. Bonaventurae:
      • t. 1: Liber 1, ed. Bernardinus Klumper, 1924
      • t. 2-3: Liber 2, 1-2, ed. Bonaventura Marrani, 1928-1930, lxiv + 802 p. et lvii + 858 p.
      • t. 4-5: Liber 3, ed. Pacificus M. Perantoni, 1948, ccccxiii p. et ix + 1170 p.
      • t. 6: Indices in tom. I-IV, ed. Constantinus Koser, 1979, 345 p.
    Traductions modernes
    • en italien:
      • Alessandro di Hales, La potenza di Dio: Summa Halensis (trattato IV). Introduzione, traduzione e note acura di Manlio Della Serra, Torino, Il Leone Verde (Biblioteca dell'anima, 14), 2011, 173 p.
    Études
    • Gorlani, Innocenzo, La conoscenza naturale di Dio secondo la "Somma teologica" di Alessandro d'Hales, Milano, Vita e Pensiero, 1933, xvi + 223 p.
    • Gössmann, Elisabeth, Metaphysik und Heilsgeschichte: eine theologische Untersuchung der "Summa Halensis" (Alexander von Hales), München, Hueber (Mitteilungen des Grabmann-Instituts der Universität München. Sonderband), 1964, 424 p.
    • Parisoli, Luca, La "Summa fratris Alexandri" e la nascita della filosofia politica francescana: riflessioni dall'ontologia delle norme alla vita sociale, Palermo, Officina di studi medievali, 2008, 168 p.
Permalien: https://arlima.net/no/697


Voir aussi:
> Wikidata: Q457968
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Laurent Brun
Dernière mise à jour: 24 août 2023

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter