|
Denis le Chartreux
Dionysius Cartusianus | Dionysius Carthusianus | Denys le Chartreux | Denis van Leeuwen | Denis van Ryckel | Denis van Leeuwen | Denis the Carthusian
Né à Rijkel, Limburg, en 1402 — Mort à Roermond le 12 mars 1471
Moine chartreux, théologien et mystique flamand
Biographie
Bibliographie
Recueils
Généralités
Œuvres:
- Super Genesim
- Super Exodum
- Super Leviticum
- Super librum Numerorum
- Super Deuteronomium
- Super librum Iosue
- Super librum Iudicum
- Super librum Ruth
- Super quatuor libros Regum
- Super libros Paralipomenon
- Super Esdram
- Super Nehemiam
- Super Tobiam
- Super Iudith
- Super Esther
- Super Iob
- Epilogatio in librum Iob: Tractatulus de causa diversitatis eventuum humanorum
- Super librum Psalmorum
- De modo devote psallendi
- Super septem psalmos poenitntiales
- Super librum Proverbiorum
- Super Ecclesiasten
- Super Cantica Canticorum
- Super librum Sapientiae
- Super Ecclesiasticum
- Super Isaiam
- Super Ieremiam
- Super Threnos
- Super Baruch
- Super Ezechielem
- Super Danielem
- Super duodecim Prophetas Minores
- Super Machabaeorum
- Super Matthaeum
- Super Marcum
- Super Lucam
- Super Ioanem
- Super omnes divi Pauli Apostoli Epistolas
- Monopanton, seu Redactio omnium Epistolarum beati Pauli in unam ad materias
- Super Actus Apostolorum
- Super septem Epistolas Canonicas
- Super Apocalypsim
- Epitome sive nobiliores sententiae totius Bibliae
- Super Angelicam seu coelestem hierarchiam B. Dionysii Areopagitae
- Super Ecclesiasticam hierarchiam
- Super libros de Divinis nominibus
- Super Mysticam theologiam
- Super undecim epistolas Dionysii
- In quatuor libros Sententiarum
- Summae fidei orthodoxae libri quatuor, alias Enterione, id est Medulla operum S. Thomae
- Super Boetium De consolatione philosophiae
- Expositio librorum Ioannis Climaci
- Translatio librorum Ioannis Cassiani ad stilum facillimum
- Enarratio Hymnorum praesertim veterum
- De exemplis et documentis authenticis
- Compendium philosophicum, seu Elementatio theologica
- Compendium theologicum, seu Elementatio theologica
- De lumine christianae theoriae
- Dialogion de fide catholica contra gentiles, continens octo libros partiales
- Contra perfidiam Mahometi, et contra multa dicta Sarracenorum libri quatuor
- Dialogus disutationis inter Christianum et Sarracenum de lege Christi et contra perfidiam Mahometi
- Contra superstitiones
- De natura aeterni et veri Dei
- De venustate mundi et pulchritudine Dei
- Creaturarum in ordinem ad Deum consideratio theologica
- De distantia perfectionis divinae et humanae
- De munificentia et beneficiis Dei
- De laudibus superlaudabilis Dei
- Laudes Dei devotissimae
- De donis Spiritus Sancti libri quatuor
- Horae de sanctissima Trinitate
- Horae devotissimae de passione domini nostri Iesu Christi
- Expositio dominicae passionis secundum quatuor Evengelistas
- De passione Domini salvatoris Dialogus
- Expositio Missae
- Dialogus de celebratione et sacramento altaris
- Tractatus de sacra communione frequentanda
- Sermones sex de venerabili sacramento
- De laudibus beatissimae virginis Mariae libri quatuor
- De praeconio et dignitate beatissimae virginis Mariae libri quatuor
- De mutua cognitione beatorum in patria
- De sanctorum reliquiarumque veneratione, et modo agendi processiones
- De auctoritate et officio summi Pontificis
- De potestate et iurisdictione summi Pontificis
- De auctoritate generalium conciliorum
- De vita et regimine praesulum
- De officio, vita et regimine archidiaconorum
- De regimine praelatorum
- De vita et statu canonicorum, sacerdotum et ministrorum ecclesiae
- Dialogus sive Colloquium inter patronum et canonicum, seu De plurium beneficiorum usurpatione
- De vita et regimine curatorum
- De doctrina scholarium
- De vita nobilium
- De regimine principum libri tres
- Dialogus inter Christum et principissam
- De vita militarium
- De vita mercatorum, et iusto pretio rerum
- De regimine politiae
- De laudabili vita coniugatorum
- De vita viduarum
- De laudabili vita virginum
- Inter Iesum et puerum Dialogus
- De praeconio sive laude Ordinis Cartusiensis
- Enarratio in Tertiam Regulam sancti Francisci
- De reformatione claustralium (Epistola scripta monachis S. Trudonis, O.S.B.)
- De reformatione monalium Dialogus
- De vita et fine solitarii libri duo
- De laude et praeconio solitariae vitae
- De vita inclusarum
- Sermones de tempore ad saeculares, cum enarrationibus Evangeliorum et Epistolorum Dominicalium
- Sermones de sanctis ad saeculares, eodem modo
- Sermones de tempore ad religiosos
- Sermones de sanctis ad religiosos
- Sermones ad Cartusienses
- Summa de vitiis et virtutibus, sive Illuminatorium salutaris scientiae libri duo
- Contra pluralitatem beneficiorum
- Contra simoniam liber primus
- Contra ambitionem
- Contra detestabilem cordis inordinationem in divinis landibus, alias Laus Cartusiana
- De modo et ordine iudicandi et corripiendi
- De gravitate et enormitate peccati
- Speculum sive Dialogus de conversione peccatorum
- De arcta via salutis ac contemptu mundi
- Exhortatorium novitiorum
- De votis et professione religiosorum seu De professione monastica
- De obedientia superioribus praestanda tractatulus fructuosissimus
- De fructuosa temporis deductione
- De via purgativa exercitium
- De mortificatione vivifica et reformatione interna
- De fonte lucis ac semitis vitae
- De remediis tentationum
- De discretione spirituum
- De passionibus animae
- De puritate et felicitate animae
- Cordiale sive Praecordiale
- De custodia cordis et profectu spirituali
- De gaudio spirituali
- De pace interna
- De oratione
- De meditatione
- De contemplatione libri tres
- Sonus epulantis
- Inflammatorium divini amoris
- De doctrina et regulis vitae christianorum libri duo
- De particulari iudicio in obitu singulorum Dialogus
- De quatuor hominis novissimis
- Quinque librorum Mosiacae legis epilagatio brevis quaedam et conclusio Pentateuchi
Recueils
- D. Dionysii Cartusiani Scalae religiosorum pentateuchus, Parisiis, apud Adrianum Taupinart, 1621.
- Dionysius der Kartäuser von den letzten Dingen des Menschen, zum ersten Male aus dem Lateinischen von J. Schröder, Regensburg, [s. n.], 1874.
- Elucidatio V. P. D. Dionysii Cartusiani in psalmos, cantica et hymnos, Monsterolii, Typis cartusiae Sanctae Mariae de Pratis, 1892, 2 t.
- D. Dionysii Cartusiani Opuscula aliquot, quae ad theoriam mysticam egregie instituunt, scilicet de Modo devote psallendi liber unus, Meditationum liber unus, Contemplationum libri tres, Contra instabilitatem cordis liber unus, Monsterolii, Typis cartusiae S. Mariae de Pratis, 1894, 658 p.
- Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera omnia in unum corpus digesta ad fidem editionum Coloniensium, cura et labore monachorum sacri ordinis Cartusiensis favente Pont. Max. Leone XIII, Monstrolii, Typis Cartusiæ S. M. de Pratis, 1896-1935, 43 t. [IA: t. 1, t. 2, t. 3, t. 4, t. 5, t. 6, t. 7, t. 8, t. 9, t. 10, t. 11, t. 12, t. 13, t. 14, t. 15, t. 16, t. 17, t. 18, t. 19, t. 20, t. 21, t. 22, t. 23, t. 24, t. 25, t. 26, t. 27, t. 28, t. 29, t. 30, t. 31, t. 32, t. 33-43]
- t. 1: In Genesim, et Exodum (I-XIX)
- t. 2: In Exodum (XX-XL), Leviticum, Numeros, Deuteronomium
- t. 3: In Josue, Judices, Ruth, I-III Regum
- t. 4: In IV Regum, I-II Paralipomenon, Job (I-XXXVII)
- t. 5: In Job (XXXVIII-XLII), Tobiam, Judith, Esther, I-II Esdræ, I-II Machabæorum, Psalmos (I-XLIII)
- t. 6: In Psalmos (XLIV-CL)
- t. 7: In Proverbia, Ecclesiasten, Canticum Canticorum, Sapientiam
- t. 8: In Ecclesiasticum, et in Isaiam
- t. 9: In Jeremiam, et Ezechielem
- t. 10: In Danielem, et XII Prophetas minores
- t. 11: In Mattheum, Marcum, Lucama (I-IX)
- t. 12: In Lucam (X-XXI), et Joannem
- t. 13: In omnes B. Pauli epistolas, in VII epistolas canonicas (B. Jacobi, B. Petri I, II)
- t. 14: In VII epistolas canonicas (B. Joannis I, II, III, B. Jude), Actus Apostolorum, et Apocalypsim in VII Psalmos pœnitentiales, monopanton, epitome)
- t. 14 bis: Enarrationum in Sacram Scripturam index generalis
- t. 15: In libros S. Dionysii Aeropagitæ: De Cœlesti, seu Angelica hierarchia, De Ecclesiastica hierarchia
- t. 16: In libros S. Dionysii Areopagitæ: De Divinis nominibus, De Mystica theologia et in Epistolas XI
- t. 17: Summa fidei orthodoxæ (Libri I-III)
- t. 18: Summa fidei orthodoxæ (Libri III, IV), Dialogion de fide
- t. 19: In IV libros sententiarum (Liber I, Dist. 1-16)
- t. 20: In IV libros sententiarum (Liber I, Dist. 17-48)
- t. 21: In IV libros sententiarum (Liber II, Dist. 1-11)
- t. 22: In IV libros sententiarum (Liber II, Dist. 12-44)
- t. 23: In IV libros sententiarum (Liber III, Dist. 1-40)
- t. 24: In IV libros sententiarum (Liber IV, Dist. 1-23)
- t. 25: In IV libros sententiarum (Liber IV, Dist. 24-50 - Indices)
- t. 26: In V libros B. Boetii De consolatione philosophiæ
- t. 27: In libros Joannis Cassiani presbyteri : De institutis SS. Patrum, collationes SS. Patrum
- t. 28: In scalam paradisi S. Joannis Climaci abbatis
- t. 29: Sermones de tempore (pars prima)
- t. 30: Sermones de tempore (pars secunda)
- t. 31: Sermones de sanctis (pars prima)
- t. 32: Sermones de sanctis (pars secunda)
- t. 33: Opera minora I
- t. 34: Opera minora II
- t. 35: Opera minora III
- t. 36: Opera minora IV
- t. 37: Opera minora V
- t. 38: Opera minora VI
- t. 39: Opera minora VII
- t. 40: Opera minora VIII
- t. 41: Opera minora IX
- t. 42: Opera minora X. Indices. Opera dubia aut spuria
- Dionysii Cartusiensis Opera selecta, auctore Kent Emery Jr., Turnhout, Brepols (Corpus christianorum. Continuatio mediaevalis, 121-121A), 1991, 2 t., 368, 490 p. + xvi p. de pl.
- Denys le Chartreux, Chroniques de l'extase, textes choisis et présentés par Christophe Bagonneau, Saint-Maur, Parole et Silence, 2000, 182 p.
- Denys le Chartreux, Vers la ressemblance, textes réunis et présentés par Christophe Bagonneau, Les Plans et Paris, Parole et Silence, 2003, 126 p.
- Denis the Carthusian, ecstatic doctor, Spiritual Writings: Contemplation, Meditation, Prayer, the Fountain of Light and the Paths of Life, Monastic Profession, Exhortation to Novices, translated by Íde M. Ní Riain; with an introduction by Terrence O'Reilly, Dublin et Portland, Four Courts Press, 2005, xix + 421 p.
- Bruno de Cologne, Ludolphe le Chartreux, Denys le Chartreux, Le commentaire des Psaumes des montées: une échelle de vie intérieure. Édition, traduction, notes et commentaires par Pascal Pradié, Paris, Beauchesne (Spiritualité cartusienne), 2006, 256 p.
Généralités
- Ewig, Eugen, Die Anschauungen des Kartäusers Dionysius von Roermond über den Christlichen Ordo in Staat und Kirche, Bonn, Leopold, 1936, 80 p.
- Ingold, Auguste-Marie-Pierre, À la recherche des manuscrits de Denys le Chartreux, Montreuil-sur-Mer, imprimerie de la chartreuse de Notre-Dame des Prés, 1896.
- Ingold, A.-M.-P., « Les peintures de l'ancienne chartreuse de Ruremonde, avec un essai iconographique de Denys le Chartreux », Oud-Holland, 4e afl., 16, 1896, 17 p.
- Kaiser, Heinrich Al., Dionys des Kartäusers Leben und pädagogische Schriften, Freiburg im Breisgau, Herder (Bibliothek der katholischen Pädagogik, 15), 1904.
- Montagnani, Roberto, Un eminente scolastico troppo dimenticato, nell'occasione d'una ristampa delle opere complete di Dionisio Certosino, Montreuil-sur-Mer, Imprimerie de Notre-Dame des Prés, 1898, 83 p.
- Mougel, D. A., Denys le Chartreux, 1402-1471. Sa vie, son rôle, une nouvelle édition de ses ouvrages, Montreuil-sur-Mer, Imprimerie de la Chartreuse de N.-D. des Prés, 1896, 89 p. [IA] [www]
- Mougel, Dom, « L'œuvre littéraire de Denys le Chartreux », Mélanges de littérature et d'histoire religieuses publiés à l'occasion du jubilé épiscopal de Mgr de Cabrières, évêque de Montpellier, 1874-1899, Paris, Picard, 1899, p. ??.
- Pansters, K., éd., The Carthusians in the Low Countries: Studies in Monastic History and Heritage, Leuven, Peeters (Miscellanea Neerlandica, 43; Studia Cartusiana, 4), 2014, 412 p.
- Podlech, Stefan, Discretio: zur Hermeneutik der religiösen Erfahrung bei Dionysius dem Kartäuser, Salzburg, Institut für Anglistik und Amerikanistik, Universität Salzburg (Analecta Cartusiana, 194), 2002, xiii + 362 p.
- Pohlen, Heinrich, Die Erkenntnislehre Dionysius' des Kartäusers, Leipzig, Meiner (Forschungen zur Geschichte der Philosophie und der Pädagogik, 19), 1941, iv + 190 p.
- Schäfer, Johannes, Die kirchlichen, sittlichen und sozialen Zustände des 15. Jahrhunderts nach Dionysius Carthusianus. 1, Das Leben der Geistlichen, Schkeuditz, Schäfer, 1904, 85 p.
- Stoelen, Anselm, « Denys le Chartreux », Dictionnaire de spiritualité ascétique et mystique: doctrine et histoire, éd. M. Viller, F. Cavallera, J. de Guibert, Paris, Beauchesne, t. 3, 1954, col. 430-449.
- Teeuwen, P., Dionysius de Karthuizer en de philosophisch-theologische stroomingen aan de Keulsche universiteit, Brussel, Standaard-Boekhandel, 1938, 144 p.
- Wassermann, Dirk, Dionysius der Kartäuser: Einführung in Werk und Gedankenwelt, Salzburg, Institut für Anglistik und Amerikanistik, Universität Salzburg (Analecta Cartusiana, 133), 1996, iv + 288 p.
Répertoires bibliographiques
Rédaction: Laurent Brun
Compléments: Nicolas Louis
Dernière mise à jour: 4 février 2023
|
Signaler une erreur ou une omission:
Courriel

|