logo arlima

Eginhard

Einhard

Biographie

Né vers 775 — Mort le 14 mars 840

Bibliographie

Recueils
  • Œuvres complètes d'Éginhard, réunies pour la première fois et traduites en français, avec les notes nécessaires à l'intelligence du texte, les variantes de différents manuscrits, et une table générale des matières par A. Teulet = Einhardi Omnia quae existant opera primum in unum corpus collegit eisque versionem gallicam, annotationes suas, varias codicum lectiones, et generalem indicem, adjecit A. Teulet, Paris, Renouard (Publications pour la Société de l'histoire de France), 1840-1843, 2 t., cvi + 416, 474 p. [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2]
  • Les œuvres d'Éginhard traduites en français par Alexandre Teulet, Paris, Firmin Didot, 1856, xci + 341 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
  • Einhardus, Œuvres d'Éginhard, traduit du latin par A. Teulet et R. Fougères, Clermont-Ferrand, Paléo (Sources de l'histoire de France), 2000, 285 p. — Réimpr.: 2003.
Généralités
  • Bratu, Cristian, "Je, auteur de ce livre". L'affirmation de soi chez les historiens de l'Antiquité à la fin du Moyen Âge, Leiden, Brill (Later Medieval Europe, 20), 2019, xii + 830 p.
  • Ganz, D., « Einhardus peccator », Lay Intellectuals in the Carolingian World, éd. Patrick Wormald et Janet L. Nelson, Cambridge, 2007, p. 37-50.
  • Kleinclausz, Arthur, Éginhard; Paris, Les Belles Lettres (Annales de l'université de Lyon, 3e série: Lettres, 12), 1942, 278 p.
  • Patzold, Steffen, Ich und Karl der Grosse: das Leben des Höflings Einhard, Stuttgart, Klett-Cotta, 1994, 407 p. + [8] p. de pl. — Réimpr.: 2013.
  • Pérez González, Carlos, Einhardi operum concordantiae. Pars prima, Vita Karoli Magni, Hildesheim, Zürich et New York, Olms (Alpha-Omega. Reihe B, 16:1), 1998, xi + 480 p.
  • Smith, J. M. H., « Einhard: the sinner and the saints », Transactions of the Royal Historical Society, 13, 2003, p. 55-78.
  • Southern, R. W., « Aspects of the European tradition of historical writing. I: The classical tradition from Einhard to Geoffroy of Monmouth », Transactions of the Royal Historical Society, 5e s., 20, 1970, p. 173-196.
  1. Vita et gesta Karoli Magni

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre: 
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Remaniements:Donato Acciaiuoli, Vita Caroli
    Traductions:Chronique des rois de France (français)
    Manuscrits
    1. Wien, Österreichische Nationalbibliothek, 510, f. 31r-55r [⇛ Description]
    Éditions anciennes
    1. Vita et gesta Karoli cognomento magni […] Edidit Hermannus a Neunare […] Ejusdem brevis narratio de origine et sedibus priscorum francorum […] et Annales regum francorum Pipini, Karoli Ludovici ab anno 741 […] usque ad 88 collecti per quemdam benedictinae religionis monachum, Apud inclytam Germaniae coloniam, J. Soter, 1521, 170 p.
    2. Veterum scriptorum, qui Caesarum et imperatorum Germanicorum res per aliquot secula gestas, literis mandarunt, tomus vnus. Ex bibliotheca Justi Reuberi iureconsulti, Palatinatus consiliarij. Catalogus authorum, qui in hoc volumine comprehensi sunt, post praefationem positus est. Cum indice locupletissimo
      Francofurti, apud hæredes Andreæ Wecheli, 1584
      ARLIMA: EA3943
      Exemplaire en ligne: [GB: ex. 1, ex. 2] [IA: ex. 1, ex. 2]
    3. Veterum scriptorum, qui Caesarum et imperatorum Germanicorum res per aliquot secula gestas, literis mandarunt, tomus vnus. Ex bibliotheca Justi Reuberi iureconsulti, Palatinatus consiliarij. Catalogus authorum, qui in hoc volumine comprehensi sunt, post praefationem positus est. Cum indice locupletissimo
      Hanoviae, Typis Wechelianis, impensis Danielis ac Davidis Aubriorum, et Clementis Schleichii, 1619
      ARLIMA: EA3944
      Exemplaires en ligne: [GB] [IA]
    4. Vita et gesta Karoli Magni […] per Eginhartum descripta, cum brevi narratione de origine et sedibus ipsorum Francorum etc. et annalibus Pipini, Karoli et Ludovici, regum Francorum ab anno 741 usque ad 98 per quemdam monachum benedictinae religionis collectis, Lipsiae, typis et impensis H. Grossii senioris, J. Jansonius Danus, 1616, 168 p.
    5. Veterum scriptorum, qui Caesarum et imperatorum Germanicorum res per aliquot saecula gestas litteris mandarunt, tomus unus, a Justo Reubero olim editus, nova hac editione diligenter recognitus, et luculentis accessionibus auctus, curante Georgio Christiano Ioannis
      Francofurti ad Moenum, Impensis viduae B. Ioan. Maximil. a Sande, 1726
      ARLIMA: EA3945
      Exemplaire en ligne: [GB: ex. 1, ex. 2] [IA: ex. 1, ex. 2]
    Éditions modernes
    • Einhardi vita Karoli Magni ex recensione Pertzii in usum scholarum, Hannover, Hahn, 1829-1839, 3 t.
    • Œuvres complètes d'Éginhard, réunies pour la première fois et traduites en français, avec les notes nécessaires à l'intelligence du texte, les variantes de différents manuscrits, et une table générale des matières par A. Teulet = Einhardi Omnia quae existant opera primum in unum corpus collegit eisque versionem gallicam, annotationes suas, varias codicum lectiones, et generalem indicem, adjecit A. Teulet, Paris, Renouard (Publications pour la Société de l'histoire de France), 1840-1843, 2 t., cvi + 416, 474 p. [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2]
    • Einharti Vita Caroli Magni edidit Ph. Jaffé. Editio altera curante W. Wattenbach, Berlin, Weidmann, 1876, 56 p. [GB] [IA]
      Édition antérieure:
      • Einharti Vita Caroli Magni edidit Philippus Jaffé. Editio in scholarum usum repetita ex Bibliotheca rerum Germanicarum, Berlin, Weidmann, 1867, 57 p. [GB] [IA]
    • Einhardi Vita Karoli Magni. Post G. H. Pertz recensuit G. Waitz. Editio sexta. Curavit O. Holder-Egger, Hannover, Hahn (Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum), 1911, xxix + 60 p. [IA]
      Éditions antérieures:
      • Einhardi Vita Karoli Magni. In usum scholarum ex monumentis Germaniae historicis recudi fecit Georgius Henricus Pertz. Editio altera. Accedunt carmina nonnulla, Hannover, Hahn (Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum), 1845, xii + 44 p. [GB] [IA]
      • Einhardi Vita Karoli Magni. In usum scholarum ex monumentis Germaniae historicis recudi fecit Georgius Henricus Pertz. Editio altera. Accedunt carmina nonnulla, Hannover, Hahn (Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum), 1845, xii + 44 p. [GB] [IA]
      • Einhardi Vita Karoli Magni. In usum scholarum ex monumentis Germaniae historicis recudi fecit Georgius Henricus Pertz. Editio tertia. Accedit imago Karoli regis, Hannover, Hahn (Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum), 1863, xii + 44 p. [GB] [IA]
      • Einhardi Vita Karoli Magni. Editio quarta. Post G. H. Pertz recensuit G. Waitz, Hannover, Hahn (Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum), 1880, xxi + 38 p. [GB] [IA]
      • Einhardi Vita Karoli Magni. Editio quinta. Post G. H. Pertz recensuit G. Waitz, Hannover, Hahn (Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum), 1905, xxvi + 52 p. [GB] [IA]
      Réimpression:
      • 1927
    • Einhard's Life of Charlemagne: the Latin text edited, with introductions and notes, by H. W. Garrod and R. B. Mowat, Oxford, Clarendon Press, 1915, lx + 82 p. + [2] pl. [GB] [IA]
    • Éginhard, Vie de Charlemagne, éditée et traduite par Louis Halphen, Paris, Champion (Les classiques de l'histoire de France au Moyen Âge, 1), 1923, xxiii + 127 p. [GB] [IA]
    • Eginhard, Vie de Charlemagne, éditée et traduite par Louis Halphen, Paris, Champion (Les classiques de l'histoire de France au Moyen Âge, 1), 2e éd., 1938; 3e éd., 1947, xxiv + 129 p.; 4e éd., Paris, Belles Lettres, 1967, xxiii + 128 p.; 5e éd., 1981.
    • Quellen zur karolingischen Reichsgeschichte. Erster Teil, unter Benützung der Übersetzung von O. Abel und J. v. Jasmund neu bearbeitet von Reinhold Rau = Fontes ad historiam regni Francorum aevi karolini illustrandam. Pars prima textum denuo imprimendum curavit Reinholdus Rau, Berlin, Rütten und Loening (Ausgewählte Quellen zur deutschen Geschichte des Mittelalters, 5), 1955, 484 p.
    • Eginardo, Vita dell'imperatore Carlo Magno. Testo con introduzione, traduzione e note di Carmelo A. Rapisarda, Catania, Orpheus, 1963, xxxii + 100 p.; 2e éd., 1970.
    • Einhard, Vita Karoli Magni. The Life of Charlemagne. The Latin Text with a New English Translation, Introduction and Notes by Evelyn Scherabon Firchow and Edwin H. Zeydel, Dudweiler, A. Q. Verlag (Bibliotheca germanica, 3), 1985, 143 p.
    • Éginhard, Vie de Charlemagne, texte, traduction et notes sous la direction de Michel Sot et Christiane Veyrard-Cosme, Paris, Les Belles Lettres (Les classiques de l'histoire au Moyen Âge, 53), 2014, cxiii + 112 p.
      Réimpressions:
      • 2015
      • 2019
    Traductions modernes
    • en allemand:
      • Rau 1955 (voir sous Éditions modernes)
    • en anglais:
      • Life of the Emperor Karl the Great, translated from Eginhard by William Glaister, London, Bell, 1877, ix + 100 p. [GB] [IA]
      • Life of Charlemagne by Eginhard, translated from the text of the Monumenta Germaniæ by Samuel Epes Turner, A. M., with notes and a map, New York, Cincinnati et Chicago, American Book Company, [s. d.], 83 p. [GB] [IA]
      • The Life of Charlemagne by Einhard, with a foreword by Sidney Painter, Ann Arbor, University of Michigan Press (Ann Arbor Paperbacks, AA35), 1960, 75 p. [IA]
      • Scherabon Firchow et Zeydel 1985 (voir sous Éditions modernes)
      • Eginhard, The Life of Charlemagne, translated by A. J. Grant, Cambridge (Ontario), In Parentheses Publications, 1999, 38 p. [IA]
    • en français:
      • Teulet 1840-1843 (voir sous Éditions modernes)
      • Les œuvres d'Éginhard traduites en français par Alexandre Teulet, Paris, Firmin Didot, 1856, xci + 341 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
      • Annales; Vie de Charlemagne par Eginhard. Des faits et gestes de Charlemagne par un moine de Saint-Gall. Vie de Louis-le-Débonnaire par Thégan. Vie de Louis-le-Débonnaire par l'Astronome. Histoire des dissensions des fils de Louis-le-Débonnaire par Nithard, Paris, Brière (Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France, 3), 1824, xxxii + 500 p. [GB]
      • Halphen 1923 (voir sous Éditions modernes)
      • Éginhard, Vie publique et privée du trés glorieux empereur et roi Charlemagne = Vita et conversatio gloriosissimi imperatoris Karoli Regis Magni, [traduit du latin par Alexandre Teulet], [Clermont-Ferrand], Paléo (L'encyclopédie médiévale), 2008, 98 p.
      • La vie de Charlemagne, suivie des Lettres d'Éginhard, traduit du latin par F. Guizot et A. Teulet. Nouvelle édition, Clermont-Ferrand, Paléo (Histoire - accès direct), 2010, 142 p.
      • Sot et Veyrard-Cosme 2014 (voir sous Éditions modernes)
      • Éginhard, Annales des rois Pépin, Charlemagne et Louis le Débonnaire, Nîmes, Lacour (Montjoie-Saint-Denis), 2015, xxxii + 500 p.
    • en italien:
      • Rapisarda 1973 (voir sous Éditions modernes)
    Études
    • Bernheim, E., « Die Vita Karoli Magni als ausganspunkt zur literarischen beurtheilung des historikers Einhard », Historische aufsätze dem Andenken an Georg Waitz gewidmet, Hannover, Hahn, 1886, p. ??.
    • Ganshof, F. L., « Eginhard, biographe de Charlemagne », Bibliothèque d'Humanisme et Renaissance, 13, 1951, p. 217-230.
    • Milani, Matteo, « Charles le Grant dans l'Histoire des Neuf Preux et des Neuf Preues de Sébastien Mamerot », Le moyen français, 63, 2008, p. 83-108. DOI: 10.1484/j.lmfr.1.100272
    • Reischmann, Hans-Joachim, Die Trivialisierung des Karlsbildes der Einhard-Vita in Notkers "Gesta Karoli Magni": Rezeptionstheoretische Studien zum Abbau der kritischen Distanz in der spätkarolinguischen Epoche, Konstanz, Hartung-Gorre, 1984, 98 p.
    • Tischler, Matthias M., Einharts "Vita Karoli": Studien zur Entstehung, Überlieferung und Rezeption, Hannover, Hahn (Schriften der Monumenta Germaniae Historica, 48), 2001, 2 t., lxx + 1828 + [8] p. de pl.
      Compte rendu: Paul Toubert, dans Le Moyen Âge, 111:2, 2005, p. 373-376. [Gallica] DOI: 10.3917/rma.112.0355
    • Wevers, Margarethe, Einhards "Vita Karoli Magni" in der mittelalterlichen Geschichtsschreibung und Heldensage, Marburg, Fischer, 1929, iv + 74 p.
  2. Lettres

    Titre: 
    Date: 
    Commanditaire: 
    Dédicataire: 
    Langue:Latin
    Genre:Lettre
    Forme:Prose
    Contenu: 
    Incipit: 
    Explicit: 
    Continuations: 
    Remaniements: 
    Traductions: 
    Voir aussi: 
    Manuscrits
    Éditions anciennes
    Éditions modernes
    • Œuvres complètes d'Éginhard, réunies pour la première fois et traduites en français, avec les notes nécessaires à l'intelligence du texte, les variantes de différents manuscrits, et une table générale des matières par A. Teulet = Einhardi Omnia quae existant opera primum in unum corpus collegit eisque versionem gallicam, annotationes suas, varias codicum lectiones, et generalem indicem, adjecit A. Teulet, Paris, Renouard (Publications pour la Société de l'histoire de France), 1840-1843, 2 t., cvi + 416, 474 p. [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2]
    Traductions modernes
    • en français:
      • La vie de Charlemagne, suivie des Lettres d'Éginhard, traduit du latin par F. Guizot et A. Teulet. Nouvelle édition, Clermont-Ferrand, Paléo (Histoire - accès direct), 2010, 142 p.
    Études
    • Declercq, Georges, « Between Seligenstadt and St. Bavo's Abbey, Ghent: making a collection out of Einhard's letters », Viator, 49:2, 2018, p. 47-87.
    • Declercq, Georges, « Die Genter Sankt-Bavo-Abtei und die Handschrift der Briefsammlung Einhards », Einhard. Leben und Werk, éd. H. Schefers, Regensburg, 2019, t. 2, p. 75-90.
    • Gonzalez, G. P., « Un precedente del ars dictaminis medieval: las epistolas de Eginardo », Medieval Letters between Fiction and Document, éd. C. Hegel et E. Bartoli, Turnhout, Brepols, 2015, p. 85-104.
    • Hampe, K., « Zur Lebensgeschichte Einhards », Neues Archiv der Gesellschaft für ältere deutsche Geschichtskunde, 21, 1896, p. 599-631.
    • Kano, Osamu, « Entre singulier et pluriel: étude sur l'emploi de la première personne dans les lettres d'Éginhard (ca. 770-840) », "Si est tens a fester". Hommage à Philippe Walter, éd. Kôji Watanabe, Tokyo, CEMT Editions, 2022, p. 129-139.
    • Sot, Michel, « Service de l'empire et culte des saints dans la correspondance d'Éginhard », Épistolaire politique I. Gouverner par les lettres, éd. B. Dumézil et L. Vissière, Paris, 2014, p. 91-106.
    • Stratmann, M., « Einhards letzte Lebensjahre (830-840) im Spiegel seiner Briefe », Einhard. Studien zu Leben und Werk, éd. H. Schefers, Darmstadt, 1997, p. 323-339.
Permalien: https://arlima.net/no/1061


Voir aussi:
> Wikidata: Q154526
> Jonas: intervenant/2354
Creative Commons License
Cette notice est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Laurent Brun
Dernière mise à jour: 31 mars 2023

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon    Facebook    Twitter