|
Historia Hierosolimitana
Titre: | Historiae Hierosolymitanae (ms. A); Historia Hierosolimitana (mss. B et F); Historia Hierosolymitana (mss. C, L et V); Historia Ierosolimitana (mss. G, I, K, P et T); Historia Iherosolimitana (mss. M et S); Historia peregrinationis Ierosolomitanae (ms. H); Historia de peregrinatione Ierosolimitana (ms. U); In hystoria Jerusalem (ms. E); Hystoria captionis Jerusalem a Christianis (ms. N); Historia belli sacri (ms. J); De bello sacro (ms. Q); Historia Hierosolimitana |
Date: | 1108 |
Commanditaire: | |
Dédicataire: | |
Langue: | Latin |
Genre: | Chronique |
Forme: | Prose |
Contenu: | Récit des événements de la Première croisade depuis le concile de Clermont (18-28 novembre 1095) jusqu'à la bataille d'Ascalon (12 août 1099). Baudri s'inspire en grande partie des Gesta Francorum et aliorum Hierosolimitanorum, qu'il remanie et amplifie par endroits. |
Incipit: | Baldricus, Burguliensium fratrum abbas, licet indignus, omnibus Christianis pacem et ueritatem diligere. Benedictus dominus noster Iesus Christus, Christiani nominis auctor et rector inuictissimus, et amplitudinis Christiane sapientissimus propagator. Hunc ut benedicatis et in omnibus operibus suis laudetis… |
Explicit: | … Hoc autem bellum ingens factum est pridie idus Augusti; et Christianitas ubique terrarum, Deo gratias, exaltata est. Nos autem librum quartum istius ystorie in pugnam, post captam ciuitatem, infra paucos dies mirabiliter deuictam, Deo opitulante, claudimus; et sic soluto promisso quiescimus. |
Remaniements: | Extraits insérés par Orderic Vital dans son Historia ecclesiastica, livre IX Remaniement anonyme dans le ms. lat. 5513 de la BnF Abrégé dans le Speculum historiale de Vincent de Beauvais (livre XXV, ch. 96) |
Traductions: | Le siege d'Antioche (français) La historia de Jerusalén (espagnol) |
Manuscrits
Pour la liste et la description complètes des mss., voir Biddlecombe 2014, p. lxxxv-ci.
- Bern, Burgerbibliothek, 22 (X)
Fragment de la fin du livre III et du début du livre IV.
- Bern, Burgerbibliothek, 155, f. 107-140r (Q)
- Chartres, Bibliothèque municipale, 130, f. 1r-74v (U)
Ms. détruit dans les bombardements de 1944.
- Burgo de Osma, Biblioteca de la Catedral, 126, f. 1r-61v (T)
- Le Mans, Médiathèque Louis Aragon, 412 (D)
- London, British Library, Additional, 30898, f. 95-182v (E)
- London, British Library, Harley, 3707, f. 1r-107v (H)
- London, British Library, Stowe, 56, f. 2r-59r (F) [⇛ Description]
- Madrid, Biblioteca nacional de España, 10225, f. 1r-79r (K)
- Montpellier, Bibliothèque interuniversitaire, H. 305, f. 155v-200r (I)
- Paris, Bibliothèque nationale de France, Arsenal, 1101 (O)
- Paris, Bibliothèque nationale de France, Arsenal, 1161, f. 1r-48r (N)
- Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 2588, f. 136r-180v (L)
- Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 4876, f. 88r-113r (S)
- Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 5133, f. 1v-57v (M)
- Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 5134, f. 2r-31r (A)
- Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 5135 (R)
- Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 5512, f. 1r-46v (P)
- Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 5513, f. 1r-67r (G)
- Roma, Biblioteca Vallicelliana, B. 33, f. 1r-43r (V)
- Rouen, Bibliothèque patrimoniale Villon, 1125, f. 192r-219v (C)
- Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reginensi latini, 631, f. 2r-75r (B)
- Zwettl, Stiftsbibliothek, 310, f. 1r-83v (J)
Éditions anciennes
- [Tome 1:] Gesta Dei per Francos, sive orientalium expeditionum et regni Francorum Hierosolymitani historia, a variis, sed illius aevi, scriptoribus litteris commendata, nunc primum aut editis aut ad libros veteres emendatis. Auctores praefatio ad lectorum exhibet. Orientalis historiae tomus primus. [Tome 2:] Liber secretorum fidelium Crucis super Terrae sanctae recuperatione et conservatione. quo et Terrae sanctae historia ab origine et eiusdem vicinarumque provinciarum geographica descriptio continetur. Cuius auctor Marinus Sanutus dictus Torsellus patricius Venetus. Nunc primùm, cum libello eiusdem argumenti, sine auctoris nomine, ex MSS. veteribus editus. Orientalis historiae tomus secundus. [éd. Jacques Bongars]
Hanoviae, Typis Wechelianis, apud heredes J. Aubrii, 1611 (ici p. 81-138)Description: 2 t. en 1 vol., xii + 1207, xiv + 361 p.
Éditions modernes
- Migne, J.-P., éd., Patrologiae cursus completus, sive Biblioteca universalis, integra, uniformis, commodo, œconomica omnium s.s. Patrum, doctorum scriptorumque ecclesiasticorum qui ab aevo apostolico ad usque Innocenti III tempora floruerunt. Series Latina, Paris, Migne, 1844-1864, 221 t. (t. 166, col. 1057-1152)
- Recueil des historiens des croisades publié par les soins de l'Académie des inscriptions et belles-lettres. Historiens occidentaux, Paris, Imprimerie royale, [puis:] impériale, [puis:] nationale, 1844-1895, 5 t. (ici t. 4, p. iii-xiv et 1-111) [Gallica: t. 1, t. 2, t. 3, t. 4, t. 5] [IA: t. 1:1, t. 1:2, t. 2, t. 3, t. 4, t. 5]
Réimpressions:- Farnborough, Gregg, 1967
- 1969
- The Historia Ierosolimitana of Baldric of Bourgueil, edited by Steven Biddlecombe, Woodbridge, Boydell Press, 2014, cvii + 153 p.
Traductions modernes
Études
- Grillo, Peter, « Vers une édition du texte français de l'Historia Jerosolimitana de Baudri de Dol », Autour de la première Croisade. Actes du colloque de la Society for the study of the crusades and the latin East (Clermont-Ferrand, 22-25 juin 1995), éd. Michel Balard, Paris, Publications de la Sorbonne (Série Byzantina Sorbonensia, 14), 1996, p. 9-16.
- Meyer, Paul, « Un récit en vers français de la première croisade fondé sur Baudri de Bourgueil », Romania, 5, 1876, p. 1-63. [GB] [HT] [IA: ex. 1, ex. 2] DOI: 10.3406/roma.1876.6750
- Meyer, Paul, « Mélanges de poésie française. II. Le poème de la croisade imité de Baudri de Bourgueil. Fragment nouvellement découvert », Romania, 6, 1877, p. 489-494. [Gallica] [GB] [HT] [IA: ex. 1, ex. 2] DOI: 10.3406/roma.1877.6844
- Sybel, Heinrich von, Geschichte des ersten Kreuzzugs, Leipzig, Fleischer, 1881, viii + 468 p. [GB] [IA]
- Thurot, C., « Études critiques sur les historiens de la première croisade. Baudri de Bourgueil », Revue historique, 1, 1876, p. 372-386. [Gallica] [GB] [HT] [IA]
|
Signaler une erreur ou une omission:
Courriel

|