|
Enea Silvio Piccolomini
Aeneas Silvius Piccolomini | Eneas Silvius Piccolomini | Pape Pie II
Né en 1405 — Mort en 1464
Ecclésiastique et humaniste italien
Recueils anciens
- Epistolae familiares. De Duobus amantibus Euryalo et Lucretia. Descriptio urbis Viennensis. De educatione puerorum
[Köln], [Ulrich Zel], [vers 1470]
- Epistolae familiares. De Duobus amantibus Euryalo et Lucretia. Descriptio urbis Viennensis. De educatione puerorum
Nürnberg, Anton Koberger, 16 septembre 1481
- Æneae Sylvii Piccolominei Senensis, qui post adeptum Pontificatum Pius eius nominis secundus appellatus est, opera quæ extant omnia, nunc demum post corruptissimas æditiones summa diligentia castigata et in unum corpus redacta, quorum elenchum uersa pagella indicabit. His quoque accessit Gnomologia ex omnibus Sylvii Operibus collecta, et Index rerum ac uerborum omnium copiosissimus
Basel, [s. n.], [1551]
- Æneae Sylvii Piccolominei Senensis, qui post adeptum Pontificatum Pius eius nominis secundus appellatus est, opera quæ extant omnia, nunc demum post corruptissimas æditiones summa diligentia castigata et in unum corpus redacta, quorum elenchum uersa pagella indicabit. His quoque accessit Gnomologia ex omnibus Sylvii Operibus collecta, et Index rerum ac uerborum omnium copiosissimus
Basel, ex officina Henricpetrina, [1571]
Recueils modernes
- Cugnoni, J., « Aenea Silvio Piccolomini […] opera inedita », Atti della Reale Accademia dei Lincei. Memorie della classe di scienze morali, storiche e filologiche, 3e série, 8, 1882-1883, p. 319-686.
- Avesani, R., « Poesie latine edite e inedite di Enea Silvio Piccolomini », Miscellanea Augusto Campana, 1, 1981, p. 1-26.
- Enea Silvio Piccolomini, Scritti di architettura, [a cura di] Marco Spesso, Torino, Testo ed Immagine (Universale di architettura, 24), 1997, 93 p.
- Eneas Silvivs Piccolomini, Œuvres érotiques. Présentation et traduction par Frédéric Duval, Turnhout, Brepols (Miroir du Moyen Âge), 2003, 236 p. + [4] p. de pl.
- Enee Silvii Piccolominei Epistolarium seculare, complectens De duobus amantibus, De naturis equorum, De curialium miseriis post Rudolf Wolkan iterum recognovit edidit Adrianus van Heck, Città del Vaticano, Biblioteca apostolica vaticana (Studi e testi, 439), 2007, 526 p. + 12 p. de pl.
Généralités
- Ady, Cecilia M., Pius II (Æneas Silvius Piccolomini) the Humanist Pope, London, Methuen, 1913, xiv + 368 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
- Berg, Alfred, Enea Silvio de' Piccolomini (Papst Pius II.) in seiner Bedeutung als Geograph: ein Beitrag zur Geschichte der Erdkunde im Quattrocento, Halle, Waisenhaus, 1901, 45 p.
- Bernetti, Giuseppe, Saggi e studi sugli scritti di Enea Silvio Piccolomini, Papa Pio II (1405–1464), Firenze, STIAV., 1971, 215 p.
- Boulting, William, Æneas Silvius (Enea Silvio de' Piccolomini–Pius II.): Orator, Man of Letters, Statesman, and Pope, London, Constable, 1908, xi + 366 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
- Bürck, Gerhart, Selbstdarstellung und Personenbildnis bei Enea Silvio Piccolomini (Pius II.), Basel, Helbing und Lichtenhahn (Basler Beiträge zur Geschichtswissenschaft, 56), 1956, 160 p.
- Buyken, Thea, Enea Silvio Piccolomini: sein Leben und Werken bis zum Episkopat, Bonn et Köln, 1931.
- Corbo, Anna Maria, Pio II Piccolomini: un papa umanista (1458–1464), Roma, Edilazio, 2002, 175 p.
- Di Paola, Roberto, Arianna Antoniutti et Marco Gallo, éd., Enea Silvio Piccolomini: arte, storia e cultura nell'Europa di Pio II. Atti dei convegni internazionali di studi 2003-2004, Romae, Associazione culturale Shakespeare and Company; Vaticano, Libreria editrice vaticana, 2006, xxix + 518 p.
- Elster, Otto, Piccolomini-Studien, Leipzig, Müller-Mann'sche Verlagsbuchhandlung, 1911, 142 p. [GB] [IA]
- Fuchs, Franz, éd., Enea Silvio Piccolomini nördlich der Alpen, dans Pirckheimer Jahrbuch, 22, 2007.
- Fürbeth, Frank, « Aeneas Silvius Piccolomini Deutsch: Aspekte der Überlieferung in Handschriften und Drucken », Humanismus und früher Buchdruck: Akten des interdisziplinären Symposions vom 5./6. Mai 1995 in Mainz, éd. Stephan Füssel et Volker Honemann, Nürnberg, Carl (Pirckheimer-Jahrbuch, 11), 1996, p. 83-113.
- Gaupp, Friedrich, Pioniere der Neuzeit in der Frührenaissance, Bern, Haupt, 1945, 259 p.
- Gebel, Doris, Nikolaus von Kues und Enea Silvio Piccolomini: Bilder der aussereuropäischen Welt als Spiegelung europäischer Sozialverhältnisse im 15. Jahrhundert, Hamburg, 1977, iv + 316 p.
- Guerrini, Luigi, Un pellegrinaggio secolare: due studi su Enea Silvio Piccolomini, Roma, Storia e Letteratura (Centuria, 3), 2007, x + 216 p.
- Helmrath, Johannes, Die Reichstagsreden des Enea Silvio Piccolomini 1454-55. Studien zu Reichstag und Rhetorik, Habilitation, Universität Köln, 1994, 2 t.
- Helmrath, Johannes, « Reden auf Reichsversammlungen im 15. und 16. Jahrhundert », Licet preter solitum: Ludwig Falkenstein zum 65. Geburtstag, éd. Lotte Kéry, Dietrich Lohrmann et Harald Müller, Aachen, Shaker, 1998, p. 266-286.
- Helmrath, Johannes, « "Vestigia Aeneae imitari". Enea Silvio Piccolomini als "Apostel" des Humanismus. Formen und Wege seiner Diffusion », Diffusion des Humanismus: Studien zur nationalen Geschichtsschreibung europäischer Humanisten, éd. Johannes Helmrath, Ulrich Muhlack et Gerrit Walther, Göttingen, Wallstein Verlag, 2002, p. 99-141.
- Kisch, Guido, Enea Silvio Piccolomini und die Jurisprudenz, Basel, Helbing och Lichtenhahn, 1967, 123 p.
- Krebs, Christopher B., Negotiatio Germaniae: Tacitus' "Germania" und Enea Silvio Piccolomini, Giannantonio Campano, Conrad Celtis und Heinrich Bebel, Göttingen, Vandenhoeck und Ruprecht (Hypomnemata, 158), 2005, 284 p.
- Maffei, Domenico, éd., Enea Silvio Piccolomini papa Pio II. Atti del Convegno per il quinto centenario della morte e altri scritti, Siena, Accademia senese degli intronati, 1968, xi + 455 p.
- McCarthy, Joseph M., Humanistic Emphases in the Educational Thought of Vincent of Beauvais, Leiden, Brill (Studien und Texte zur Geistesgeschichte des Mittelalters, 10), 1976, vii + 182 p. [IA]
Comptes rendus: Bibliothèque d'Humanisme et Renaissance, 40, 1978, p. 331-333. — Studi medievali, 19, 1978, p. 282-283. — Tijdschrift voor filosofie, 1978, p. 355. — Deutsches Archiv, 35, 1976, p. 346.
Édition antérieure:- McCarthy, Joseph Michael, Humanistic Emphases in the Educational Thought of Vincent de Beauvais, Ph. D. dissertation, Boston College, 1972, 266 p. [PQ]
- Mecacci, Enzo, éd., Conferenze su Pio II nel sesto centenario della nascita di Enea Silvio Piccolomini (1405–2005), Siena, Accademia senese degli Intronati, 2006, 132 p.
- Müller, Hermann, Enea Silvio de' Piccolomini's literarische Tätigkeit auf dem Gebiete der Erdkunde und dessen Einfluss auf die Geographen der Folgezeit, Fürth, Schröder's Buchdruckerei, 1903, 62 p. [GB] [IA]
- Naegle, Gisela, « Écrire pour le prince au XVe siècle. Deux Italiens à la cour: Christine de Pizan et Enea Silvio Piccolomini », Bourguignons en Italie. Italiens dans les pays bourguignons (XIVe-XVIe siècles). Rencontres de Rome, éd. Jean-Marie Cauchies, Publications du Centre européen d'études bourguignonnes, 49, 2009, p. 329-345.
- Naegle, Gisela, « D'une cité à l'autre: bien commun et réforme de l'État à la fin du Moyen Âge (France/Empire) », Pouvoir d'un seul et bien commun (VIe-XVIe siècles), éd. Franck Collard, Revue française d'histoire des idées politiques, 32:2, 2010, p. 325-338.
- Naegle, Gisela, « Beobachten, erinnern, belehren: Fürst und Hof bei Enea Silvio Piccolomini und Christine de Pizan », Historische Exempla in Fürstenspiegeln und Fürstenlehren, éd. Christine Reinle et Harald Winkel, Frankfurt am Main, Peter Lang (Kulturgeschichtliche Beiträge zum Mittelalter und zur frühen Neuzeit, 4), 2011, p. 99-144.
- Naville, Charles-Édouard, Enea Silvio Piccolomini: l'uomo, l'umanista, il pontefice, 1405–1464, Locarno, Analisi, 1984, 451 p.
- Paparelli, Gioacchino, Enea Silvio Piccolomini, Pio II, Bari, Laterza (Biblioteca di cultura moderna, 481), 1950, 386 p.
- Paparelli, Gioacchino, Enea Silvio Piccolomini: l'umanesimo sul soglio di Pietro, Ravenna, Longo (Pleiadi, 5), 2e éd., 1978, 284 p.
- Patch, Howard R., The Goddess Fortuna in Mediaeval Literature, Cambridge (USA), Harvard University Press, 1927, xii + 215 p. [GB] [IA]
Réimpression:- Patch, Howard R., The Goddess Fortuna in Mediaeval Literature, New York, Octagon Books, 1967, xii + 215 p. [IA]
- Schmidinger, Heinrich, Romana regia potestas: Staats- und Reichsdenken bei Engelbert von Admont und Enea Silvio Piccolomini, Basel et Stuttgart, Helbing und Lichtenhahn (Vorträge der Aeneas-Silvius-Stiftung an der Universität Basel, 13), 1978, 34 p.
- Sodi, Manlio, et Arianna Antoniutti, éd., Enea Silvio Piccolomini, Pius Secundus poeta laureatus Pontifex Maximus. Atti del convegno internazionale, 29 settembre–1 ottobre 2005, Roma, e altri studi, Romae, Libreria editrice vaticana; Shakespeare and Company, 2007, xxix + 455 p.
- Terzoli, Maria Antonietta, Aeneas Silvius Piccolomini und Basel. Enea Silvio Piccolomini e Basilea, Basel, Schwabe (Vorträge der Aeneas-Silvius-Stiftung an der Universität Basel, 42), 2005, 61 p.
- Veit, Laeto Maria, Pensiero e vita religiosa di Enea Silvio Piccolomini prima della sua consacrazione episcopale, Roma, Libreria editrice dell'Università Gregoriana (Analecta Gregoriana, 139. Series Facultatis Historiae Ecclesiasticae. Sectio B, 23), 1964, xx + 213 p.
- Verdière, C. H., Essai sur Aeneas Sylvius Piccolomini, Paris, Joubert, 1843, [v] + 165 p. [GB] [IA: ex. 1, ex. 2]
- Voigt, Georg, Enea Silvio de' Piccolomini als Papst Pius der Zweite und sein Zeitalter, Berlin, Reimer, 1856-1863, 3 t. [GB: t. 1, t. 2, t. 3] [IA: t. 1, t. 2, t. 3]
- Voigt, Georg, Die Wiederbelebung des classischen Alterthums oder das erste Jahrhundert des Humanismus. Dritte Auflage, besorgt von Max Lehnerdt, Berlin, Reimer, 1893, 2 t. [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2]
Éditions antérieures:- Voigt, Georg, Die Wiederbelebung des classischen Alterthums oder das erste Jahrhundert des Humanismus, Berlin, Reimer, 1859, xii + 486 p. [GB] [IA]
- Voigt, Georg, Die Wiederbelebung des classischen Alterthums oder das erste Jahrhundert des Humanismus. Zweite umgearbeitete Auflage, Berlin, Reimer, 1880-1881, 2 t. [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2]
Traductions:- Voigt, Giorgio, Il Risorgimento dell' antichità classica, ovvero Il primo secolo dell'umanismo. Traduzione italiana con prefazione e note del professore D. Valbusa arricchita di aggiunte e correzioni inedite dell'autore. Giunte e correzioni con gli indici bibliografico e analitico per cura di Giuseppe Zippel, Firenze, Sansoni, 1888-1897, 3 t. [IA: t. 1, t. 2, t. 3]
- Voigt, Georg, Pétrarque, Boccace et les débuts de l'Humanisme en Italie d'après la Wiederbelebung des classischen Alterthums. Traduit sur la 3e édition allemande par M. A. Le Monnier, Paris, Welter, 1894, [vi] + 283 p. [GB] [IA]
- von Martels, Zweder, et Arjo Vanderjagt, éd., Pius II, "el più expeditivo pontifice": Selected Studies on Aeneas Silvius Piccolomini (1405–1464), Leiden et Boston, Brill (Brill's Studies in Intellectual History, 117), 2003, viii + 260 p.
- Weinig, Paul, « Aeneas Silvius Piccolomini in Deutschland », Humanismus und früher Buchdruck: Akten des interdisziplinären Symposions vom 5./6. Mai 1995 in Mainz, éd. Stephan Füssel et Volker Honemann, Nürnberg, Carl (Pirckheimer-Jahrbuch, 11), 1996, p. 71-82.
- Weinig, Paul, Aeneam suscipite, pium recipite. Aeneas Silvius Piccolomini. Studien zur Rezeption eines humanistischen Schriftstellers im Deutschland des 15. Jahrhunderts, Wiesbaden, Harrassowitz (Gratia, 33), 1998, viii + 168 p.
- Widmer, Berthe, Enea Silvio Piccolomini, in der sittlichen und politischen Entscheidung, Basel et Stuttgart, 1963.
Dictionnaires et encyclopédies
Pour une bibliographie exhaustive des œuvres historiques relatives au concile de Bâle et à l'Empire, voir Das Digitale Repertorium "Geschichtsquellen des deutschen Mittelalters", München, Bayerische Akademie der Wissenschaften. [www]
Répertoires bibliographiques
- Casella, N., « Recenti studi su Enea Silvio Piccolomini », Rivista di storia della chiesa in Italia, 26, 1972, p. 473–488.
- Das Digitale Repertorium "Geschichtsquellen des deutschen Mittelalters", München, Bayerische Akademie der Wissenschaften. [www]
- Feinberg, R., « Aeneas Silvius Piccolomini (1405–1464), Pope Pius II, model of the Early Renaissance: a select, annotated bibliography of English-language materials », Bulletin of Bibliography, 49, 1992, p. 135–155.
Rédaction: Laurent Brun
Compléments: Gisela Naegle
Dernière mise à jour: 17 janvier 2025
|
Signaler une erreur ou une omission:
Courriel

|