logo arlima

Vies de saints

Hagiographie

Liste des saints dans l'ordre du calendrier

Saints et saintes

  1. saint Abdon — sanctus Abdon
  2. saint Achillée — sanctus Achilleus
  3. saint Adauctus — sanctus Adauctus
  4. saint Adalbert de Prague — sanctus Adalbertus
  5. saint Adrien de Césarée — sanctus Adrianus
  6. sainte Agathe — sancta Agatha
  7. saint Agathon — sanctus Agatho
  8. sainte Agnès — sancta Agnes
  9. saint Alban — sanctus Albanus
  10. saint Alban de Hongrie — sanctus Albanus rex Ungariae
  11. saint Alexis — sanctus Alexius
  12. saint Amand — sanctus Amandus
  13. saint Ambroise de Milan — sanctus Ambrosius
  14. sainte Anastasie — sancta Anastasia
  15. saint André — sanctus Andreas
  16. saint Anselme de Cantorbéry — sanctus Anselmus Cantuariensis
  17. saint Antoine — sanctus Antonius
  18. saint Apollinaire — sanctus Apollinaris
  19. saint Arsène — sanctus Arsenius
  20. saint Audomar de Thérouanne – sanctus Audomarus Tarvannensis
  21. sainte Audrée — sancta Etheldreda (Ethelreda)
  22. saint Augustin — sanctus Augustinus
  23. sainte Avoye — sancta Avia
  24. sainte Barbe — sancta Barba
  25. saint Barlaam — sanctus Barlaam
  26. saint Barnabé — sanctus Barnabas
  27. saint Barthélémy — sanctus Bartholomeus
  28. saint Basile — sanctus Basilius
  29. saint Bathilde — sancta Balthildis
  30. sainte Béatrice — sancta Beatrix
  31. saint Bénézet — sanctus Benedictus Avinionensis
  32. saint Bénigne d'Armagh – sanctus Benignus Ardmachanus
  33. saint Benoît de Nursie — sanctus Benedictus de Nursia
  34. saint Bernard de Clairvaux — sanctus Bernadus Claraevallensis
  35. saint Bernard de Menton — sanctus Bernadus Menthonensis
  36. saint Bertin de Sithiu — sanctus Bertinus Sithivensis
  37. saint Blaise — sanctus Blasius
  38. saint Bon — sanctus Bonifacius
  39. saint Brendan — sanctus Brendanus
  40. saint Brice — sanctus Bricius
  41. sainte Brigitte — sancta Brigida
  42. sainte Brigitte de Suède — sancta Brigita
  43. saint Calixte — sanctus Calixtus
  44. sainte Catherine d'Alexandrie — sancta Katherina
  45. sainte Cécile — sancta Cecilia
  46. saint Celse — sanctus Celsus
  47. sainte Christine — sancta Christina
  48. saint Christophe — sanctus Christophorus
  49. saint Chrysogone — sanctus Chrysogonus
  50. sainte Claire d'Assise — sancta Clara Assisiensis
  51. saint Clément de Metz — sanctus Clemens Mettensis
  52. saint Clément de Rome — sanctus Clemens
  53. sainte Colette de Corbie – sancta Coleta
  54. saint Colomban — sanctus Columbanus
  55. saint Côme — sanctus Cosmas
  56. saint Cornélien — sanctus Cornelius
  57. sancti Crispinus et Crispinianus – saints Crépin et Crépinien
  58. saint Crisant — sanctus Crisantus
  59. saint Cuthbert — sanctus Cuthbertus
  60. saint Cyprien — sanctus Cyprianus
  61. saint Cyr — sanctus Syrus
  62. saint Cyriaque — sanctus Cyriacus
  63. saint Damien — sanctus Damianus
  64. saint David – sanctus David
  65. saint Denis de Paris — sanctus Dionysius Parisiensis
  66. sainte Dieudonnée — sancta Deodata
  67. saint Dominique — sanctus Dominicus
  68. saint Donat d'Arezzo — sanctus Donatus
  69. saint Dorothée — sanctus Dorotheus
  70. sainte Douceline — sancta ??
  71. saint Dunstan — sanctus Dunstanus
  72. saint Erkenwaldus – saint Earconwald (Erkenwald)
  73. saint Edmond le roi — sanctus Edmundus
  74. saint Édouard le confesseur — sanctus Eduardus
  75. saint Éleuthère, évêque de Tournai — sanctus Eleutherius
  76. sainte Élisabeth de Hongrie — sancta Elisabeth
  77. saint Éloi — sanctus Eligius
  78. sainte Énimie – sancta Enimia
  79. saint Épimaque — sanctus Epimachus
  80. saint Erkembode — sanctus Erkenbodo
  81. saint Étienne — sanctus Stephanus
  82. saint Étienne de Grandmont — sanctus Stephanus Grandismontensis
  83. saint Étienne le pape — sanctus Stephanus papa
  84. sainte Eulalie — sancta Eulalia (fausse sainte)
  85. sainte Euphémie — sancta Eufemia
  86. sainte Euphrosine d'Alexandrie — sancta Euphrasia
  87. sainte Eupraxie — sancta Eupraxia
  88. saint Eusèbe — sanctus Eusebius
  89. saint Eustache — sanctus Eustachius
  90. saint Évroul — sanctus Ebrulfus
  91. saint Fabien — sanctus Fabianus
  92. saint Faustin — sanctus Faustinus
  93. saint Félicien — sanctus Felicianus
  94. saint Félix — sanctus Felix
  95. saint Félix le pape — sanctus Felix papa
  96. saint Félix l'évêque — sanctus Felix episcopus
  97. saint Fiacre — sanctus Feferus
  98. saint Firmat — sanctus Firmatus
  99. sainte Foi — sancta Fidis
  100. saint Forose (Fursy) — sanctus Forseus
  101. saint François d'Assise — sanctus Franciscus
  102. sainte Frithuswith — sancta Fridesvide
  103. sainte Geneviève — sancta Genovefa
  104. saint Geoffroi de Chalard — sanctus Gaufridus Castaliensis
  105. saint Georges — sanctus Georgius
  106. saint Germain d'Auxerre — sanctus Germanus Autissiodorensis
  107. saint Germain de Paris — sanctus Germanus Parisiensis
  108. saint Genest — sanctus Genesius
  109. sainte Gertrude de Nivelles — sancta Gertrudis
  110. saint Gervais — sanctus Gervasius
  111. saint Gilbert de Sempringham — sanctus Gilbertus
  112. saint Gilles — sanctus Egidius
  113. saint Giovanni da Capestrano — sanctus Johannes Capistranus
  114. saint Goar — sanctus Goar
  115. saint Gordien — sanctus Gordianus
  116. saint Gorgon — sanctus Gorgonius
  117. saint Grégoire le Grand — sanctus Gregorius Magnus
  118. saint Grégoire (apocryphe) — sanctus Gregorius
  119. saint Guillaume de Maleval — sanctus Guilelmus
  120. saint Guthlac of Croyland — sanctus Guthlacus
  121. sainte Hélène — sancta Helena
  122. saint Hilaire de Poitiers — sanctus Hilarius Pictaviensis
  123. saint Hippolyte — sanctus Ypolitus
  124. saint Honorat — sanctus Honoratus
  125. saint Ignace — sanctus Ignatius
  126. saint Ildefonse de Tolède — sanctus Hildefonsus Toletanis
  127. saint Indract – sanctus Indractus
  128. saints Innocents — sancti Innocenti
  129. saint Isidore de Séville — sanctus Isidorus Hispalensis
  130. saint Jacinte — sanctus Jacinctus
  131. saint Jacques le majeur — sanctus Jacobus major
  132. saint Jacques le mineur — sanctus Jacobus minor (Jacobus Alphei; Jacobus frater domini; Jacobus Justus)
  133. saint Jacques l'intercis — sanctus Jacobus intercisus
  134. saint Jean Baptiste — sanctus Johannes baptista
  135. saint Jean Chrysostome — sanctus Johannes Chrysostomus
  136. saint Jean — sanctus Johannes
  137. saint Jean de Réome — sanctus Johannes Reomaensis
  138. saint Jean devant la Porte Latine — sanctus Johannes ante Portam Latinam
  139. saint Jean de Gorze — sanctus Johannes abbas Gorziensis
  140. saint Jean l'aumônier — sanctus Johannes elemosinarius
  141. saint Jean l'évangéliste — sanctus Johannes evangelista
  142. saint Jérôme — sanctus Hieronymus
  143. saint Josaphat — sanctus Josaphat
  144. saint Josse — sanctus Jodocus
  145. saint Jude — sanctus Judas
  146. saint Julien du Mans — sanctus Julianus
  147. saint Julien de Tarse — sanctus Julianus
  148. saint Julien l'Hospitalier — sanctus Julianus
  149. saint Julienne — sancta Juliana
  150. sainte Julite — sancta Julita
  151. saint Justine — sancta Justina
  152. saint Laurent — sanctus Laurentius
  153. saint Léger — sanctus Leodegarius
  154. saint Léonard — sanctus Leonardus
  155. saint Léon le pape — sanctus Leo papa
  156. saint Longin — sanctus Longinus
  157. saint Louis de France — sanctus Ludovicus
  158. saint Loup de Sens (Leu) — sanctus Lupus Senonensis
  159. saint Luc — sanctus Lucas
  160. sainte Lucie de Syracuse — sancta Lucia
  161. sainte Lutgarde — sancta Lutgardis
  162. saint Macaire — sanctus Macharius
  163. saint Magloire — sanctus Maglorius
  164. saint Magnus Erlendsson — sanctus magnus
  165. saint Malchus de Maronie — sanctus Malchus
  166. saint Mamertin — sanctus Mamertinus
  167. saint Marc l'évangéliste — sanctus Marchus evangelista
  168. saint Marcel — sanctus Marcellus
  169. saint Marcelin — sanctus Marcellinus
  170. saint Marcellin — sanctus Marcellinus
  171. sainte Marguerite — sancta Margarita
  172. sainte Marguerite d'Ypres — sancta Margarita Iperensis
  173. sainte Marguerite Pélage — sancta Margarita dicta Pelagius
  174. sainte Marie — sancta Maria
  175. sainte Marie l'Égyptienne — sancta Maria Egyptiaca
  176. sainte Marie-Madeleine — sancta Maria Magdalena
  177. sainte Marine — sancta Marina
  178. sainte Marthe — sancta Martha
  179. saint Martial de Limoges — sanctus Martialis
  180. saint Martin de Tours — sanctus Martinus Turonensis
  181. saint Mathias — sanctus Mathias
  182. saint Matthieu — sanctus Matheus
  183. saint Maudez — sanctus Maudetus
  184. saint Maurice — sanctus Mauritius
  185. saint Michel — sanctus Michaelus
  186. saint Modeste — sanctus Modestus
  187. sainte Modwenne — sancta Modwenna
  188. saint Moïse l'Éthiopien — sanctus Moyses abbas
  189. saint Nazaire — sanctus Nazarius
  190. saint Nérée — sanctus Nereus
  191. saint Nicolas de Myre — sanctus Nicholaus episcopus Myrensis
  192. saint Ninien – sanctus Ninianus
  193. saint Norbert – sanctus Norbertus
  194. sanctus Onuphrius — saint Onuphre l'Anachorète
  195. sainte Osith — sancta Ositha
  196. saint Oswald de Northumbrie – sanctus Oswaldus
  197. saint Pancrace — sanctus Pancratius
  198. saint Paphnuce l'Ascète - sanctus Paphnutius asceticus
  199. saint Pasteur — sanctus Pastor
  200. saint Patrice — sanctus Patricius
  201. saint Paul — sanctus Paulus
  202. saint Paul l'apôtre — sanctus Paulus apostolus
  203. saint Paul l'ermite — sanctus Paulus heremita
  204. sainte Paule — sancta Paula
  205. sainte Pélagie — sancta Pelagia
  206. saint Pélagien — sanctus Pelagius
  207. sainte Pétronille — sancta Petronilla
  208. saint Philippe l'apôtre — sanctus Philippus apostolus
  209. saint Pierre aux liens — sanctus Petrus ad vincula
  210. saint Pierre l'apôtre — sanctus Petrus apostolus
  211. saint Pierre martyr — sanctus Petrus martyr
  212. saint Pierre l'exorciste — sanctus Petrus exorcista
  213. saint Pirmin — sanctus Priminius
  214. sainte Praxède — sancta Praxedis
  215. saint Prime — sanctus Primus
  216. saint Protais — sanctus Prothasius
  217. saint Prothe — sanctus Prothus
  218. saint Quentin — sanctus Quintinus
  219. saint Quirique — sanctus Quiricus
  220. saint Remacle — sanctus Remaclius
  221. saint Rémi l'archevêque — sanctus Remigius archiepiscopus
  222. saint René d'Angers – sanctus Renatus
  223. sainte Réparate – sancta Reparata (Riparata)
  224. sainte Sabine — sancta Sabina
  225. saint Saturnin — sanctus Saturninus
  226. saint Savinien — sanctus Savinianus
  227. saint Sébastien — sanctus Sebastianus
  228. saint Segond — sanctus Secundus
  229. saint Sennès — sanctus Sennen
  230. saint Servais de Tongres – sanctus Servatius
  231. saint Simon et saint Jude — sancti Symon et Judas
  232. saint Simplice — sanctus Simplicius
  233. saint Sixte — sanctus Sixtus
  234. sainte Suzanne — sancta Susanna
  235. saint Sylvestre — sanctus Silvester
  236. saint Symphorien — sanctus Symphorianus
  237. saint Teliau — sanctus Teliaus
  238. saint Thaïs — sancta Thaysis
  239. saint Théodore — sanctus Theodorus
  240. sainte Théodore — sancta Theodora
  241. saint Thibaut de Provins — sanctus Theobaldus
  242. saint Thomas Becket — sanctus Thomas Cantuariensi
  243. bienheureux Thomas Hélye — beatus Thomas Helia
  244. saint Thomas l'apôtre — sanctus Thomas apostolus
  245. saint Timothée — sanctus Timotheus
  246. saint Trophime — sanctus Trophimus
  247. saint Urbain — sanctus Urbanus
  248. saint Vaast — sanctus Vedastus
  249. saint Valentin — sanctus Valentinus
  250. saint Vidian — sanctus Vidianus
  251. saint Vincent de Saragosse — sanctus Vincentius
  252. saint Vincent de Soignies — sanctus Vincentius Sonegiensis
  253. saint Vital — sanctus Vitalis
  254. saint Vitus — sanctus Vitus

Domaines linguistiques

Recueils de vies de saints en latin

Bibliographie générale

Répertoires bibliographiques
  • Bibliotheca hagiographica latina antiquae et mediae aetatis ediderunt socii Bollandiani, Bruxelles, s. n., 1898-1901, 3 t., xxxv + 1387 p. [Gallica: t. 1, t. 2, t. 3] [GB: t. 1, t. 2, t. 3] [IA: t. 1, t. 2, t. 3]
  • Bibliotheca hagiographica latina antiquae et mediae aetatis ediderunt socii Bollandiani. Supplementi editio altera auctior, Bruxelles, s. n., 1911, viii + 355 p. [IA]
  • Bibliotheca hagiographica latina antiquae et mediae aetatis. Novum supplementum, éd. H. Fros, Bruxelles, Société des Bollandistes (Subsidia hagiographica, 70), 1986.
  • Légendiers latins, Institut de recherche et d'histoire des textes, Société des Bollandistes et l'Université de Namur. [www]
Recueils
  • Acta sanctorum ordinis S. Benedicti in sæculorum classes distributa. [...] Collegit Domnus Lucas d'Achery, Congregationis S. Mauri Monachus, ac cum eo editit D. Johannes Mabillon, ejusdem Congregationis, qui et universum opus notis, observationibus, indicibusque necessariis illustravit, Luteciae Parisiorum, apud Carolum Savreux [puis: apud Ludovicum Billaine; apud viduam Edmundi Martin et Johannem Boudot; sumtibus Caroli Robustel], 1668-1701:
    • t. 1, 1668: Saeculum I. Quod est ab anno Christi D. ad DC. [GB] [IA]
    • t. 2, 1669: Saeculum II. Quod est ab anno Christi DC. ad DCC. [GB] [IA]
    • t. 3:1, 1672: Saeculum III. Quod est ab anno Christi DCC. ad DCCC. Pars prima. [GB] [IA]
    • t. 3:2, 1672: Saeculum III. Quod est ab anno Christi DCC. ad DCCC. Pars secunda. [GB] [IA]
    • t. 4:1, 1677: Saeculum IV. Quod est ab anno Christi DCCC ad DCCCC. Pars prima. [GB] [IA]
    • t. 4:2, 1680: Saeculum IV. Quod est ab anno Christi DCCC ad DCCCC. Pars secunda. [GB] [IA]
    • t. 5, 1685: Saeculum V. Quod est ab anno Christi CM ad M. [GB] [IA]
    • t. 6:1, 1701: Saeculum VI. Quod est ab anno Christi M. ad MC. Pars prima. [GB] [IA]
    • t. 6:2, 1701: Saeculum VI. Quod est ab anno Christi M. ad MC. Pars secunda. [GB] [IA]
  • Acta sanctorum ordinis S. Benedicti in sæculorum classes distributa. [...] Collegit Domnus Lucas d'Achery, Congregationis S. Mauri Monachus, ac cum eo editit D. Johannes Mabillon, ejusdem Congregationis, qui et universum opus notis, observationibus, indicibusque necessariis illustravit, Venetiis, apud Sebastianum Coleti et Josephum Bettinelli, 1733-1740:
    • t. 1, 1733: Saeculum I. Quod est ab anno Christi D. ad DC. [GB] [IA]
    • t. 2, 1733: Saeculum II. Quod est ab anno Christi DC. ad DCC. [GB] [IA]
    • t. 3:1, 1734: Saeculum III. Quod est ab anno Christi DCC. ad DCCC. Pars prima. [GB] [IA]
    • t. 3:2, 1734: Saeculum III. Quod est ab anno Christi DCC. ad DCCC. Pars secunda. [GB] [IA]
    • t. 4:1, 1735: Saeculum IV. Quod est ab anno Christi DCCC ad DCCCC. Pars prima. [GB] [IA]
    • t. 4:2, 1738: Saeculum IV. Quod est ab anno Christi DCCC ad DCCCC. Pars secunda. [GB] [IA]
    • t. 5, 1738: Saeculum V. Quod est ab anno Christi CM ad M. [GB] [IA]
    • t. 6:1, 1740: Saeculum VI. Quod est ab anno Christi M. ad MC. Pars prima. [GB] [IA]
    • t. 6:2, 1740: Saeculum VI. Quod est ab anno Christi M. ad MC. Pars secunda. [GB] [IA]
  • Annales hagiologiques de la France. Les vies de tous les saints de France depuis le premier siècle du christianisme jusqu'à nos jours, traduites des actes les plus anciens et des auteurs contemporains complétées par un grand nombre de notes historiques sous la direction de M. Ch. Barthélemy, Versailles, Bureau des "Annales hagiologiques de la France", 1860-1866, 7 t. [GB: t. 1, t. 3, t. 3, t. 4, t. 5, t. 6, t. 7] [IA: t. 1, t. 2, t. 3, t. 4, t. 5, t. 6, t. 7]
  • Nova Legenda Anglie: as Collected by John of Tynemouth, John Capgrave, and Others, and First Printed, with New Lives, by Wynkyn de Worde a. d. m d xui. Now re-edited with fresh material from MS. and printed sources by Carl Horstman, Oxford, Clarendon Press, 1901, 2 t. [GB: t. 1, t. 2] [IA: t. 1, t. 2]
  • Sainted Women of the Dark Ages, edited and translated by Jo Ann McNamara and John E. Halborg, with E. Gordon Whatley, Durham et London, Duke University Press, 1992, xv + 340 p. [IA]
Généralités et hagiographie latine
  • Abou-El-Haj, Barbara, The Medieval Cult of Saints: Formations and Transformations, Cambridge, Cambridge University Press, 1997.
  • Aigrain, R., L'hagiographie: ses sources, ses méthodes, son histoire, Mayenne, Bloud et Gay, 1953.
  • Altman, C. F., « Two types of opposition and the structure of Latin saints' lives », Medievalia et Humanistica, n. s., 6, 1976, p. 1-11.
  • Ashton, Gail, The Generation of Identity in Late Medieval Hagiography: Speaking the Saint, London, Routledge, 2000.
  • Aston, S. C., « The saint in medieval literature », The Modern Language Review, 65:4, 1970, p. xxv-xlii. DOI: 10.2307/3722634
  • Avenoza, Gemma, et Marinela Garcia Sempere, « Santos y santas en la tradición escrita catalana medieval », De lo humano y lo divino en la literatura medieval: santos, ángeles y demonios, Granada, Editorial Universidad de Granada, 2012, p. 47-60. [www]
  • Badas, Mauro, « L'incanto agiografico nella produzione in volgare. Il caso delle Considerazioni sulle stimmate », Rhesis. International Journal of Linguistics, Philology and Literature, 8:2, 2017, p. 204-221. [www]
  • Bailey, Anne E., « Miracle children: medieval hagiography and childhood imperfection », Journal of Interdisciplinary History, 47:3, 2017, p. 267-285. DOI: 10.1162/JINH_a_01012
  • Bejczy, István P., « Les vertus cardinales dans l'hagiographie latine du Moyen Âge », Analecta bollandiana, 122, 2004, p. 313-360.
  • Beresford, Andrew M., « Reformulating identity in medieval Castilian hagiography: visions, dreams, and the ascetic imperative », Medium Ævum, 82:2, 2013, p. 293-313. DOI: 10.2307/43633013
  • Blumenfeld-Kosinski, Renate, et Timea Szell, éd., Images of Sainthood in Medieval Europe, Ithaca et London, Cornell University Press, 1991.
  • Boesch Gajano, S., éd., Raccolte di vite di santi dal XIII al XVIII secolo. Strutture, messaggi, fruizioni, Fasano di Brindisi, Schena Editore, 1990.
  • Boquet, Damien, Sainte vergogne. Les privilèges de la honte dans l'hagiographie féminine au XIIIe siècle, Paris, Classiques Garnier (POLEN - Pouvoirs, lettres, normes, 18), 2020, 551 p. DOI: 10.15122/isbn.978-2-406-10317-2 ISBN: 9782406103165, 9782406103158
  • Boyer, Régis, Hagiography and Medieval Literature, Odense, Odense University Press, 1981.
  • Boyer, Régis, « An attempt to define the typology of medieval hagiography », Hagiography and Medieval Literature: A Symposium, éd. Hans Bekker-Nielsen, Odense, Odense University Press, 1981, p. 27-36.
  • Bozoky, Edina, « Le "roman hagiographique": topoi et invention dans la fabrication de nouveaux saints », Des nains ou des géants? Emprunter et créer au Moyen Âge, éd. Claude Andrault-Schmitt, Edina Bozoky et Stephen Morrison, Turnhout, Brepols (Culture et société médiévales, 28), 2015, p. 49-64. DOI du recueil: 10.1484/m.csm-eb.5.108674
  • Bozoky, Edina, éd., Les saints face aux barbares au haut Moyen Âge. Réalités et légendes, Rennes, Presses universitaires de Rennes (Histoire), 2017, 208 p. ISBN: 9782753553941
  • Camp, Cynthia Turner, Anglo-Saxon Saints Lives as History Writing in Late Medieval England, Cambridge, Brewer, 2015, 260 p.
  • Clark, Cecilia, « Certains aspects de l'hagiographie anglo-latine de l'Angleterre anglo-normande », Le récit bref au Moyen Âge. Actes du colloque des 27, 28 et 29 avril 1979, éd. Danielle Buschinger, s. l., Université de Picardie, Centre d'études médiévales, 1980, p. 287-311.
  • Coombe, Margaret, Anne Mouron et Christiania Whitehead, éd., Saints of North-East England, 600-1500, Turnhout, Brepols (Medieval Church Studies, 39), 2017, xviii + 363 p. ISBN: 9782503567150
    Compte rendu: Cynthia Turner Camp, dans The Medieval Review, 18.10.09, 2018. [www]
  • Cubitt, Catherine, « Memory and narrative in the cult of early Anglo-Saxon saints », The Uses of the Past in the Early Middle Ages, éd. Yitzhak Hen et Matthew Innes, Cambridge, Cambridge University Press, 2000, p. 29-66.
  • D'Angelo, E., « La coscienza degli assassini. Citazione scritturale e riflessione metalinguistica nei prologhi agiografici suditaliani dei secoli IX e X », La scrittura infinita. Bibbia e poesia in età medievale e umanistica, éd. F. Stella, Firenze, SISMEL-Edizioni del Galluzzo, 2001, p. 47-65.
  • Delehaye, Hippolyte, Cinq leçons sur la méthode hagiographique, Bruxelles, 1934.
  • Delehaye, Hippolyte, Les légendes hagiographiques, Bruxelles, 1955.
  • Delehaye, Hippolyte, Les passions des martyrs et les genres littéraires, Bruxelles, Société des Bollandistes (Subsidia hagiographica, 13B), 1966, 332 p. [IA]
    Édition antérieure:
    • Delehaye, Hippolyte, Les passions des martyrs et les genres littéraires, Bruxelles, Société des Bollandistes, 1921, viii + 448 p. [IA: ex. 1, ex. 2]
  • De Roberto, Elisa, et Raymund Wilhelm, éd., L'agiografia volgare. Tradizioni di testi, motivi e linguaggi. Atti del congresso internazionale, Klagenfurt, 15–16 gennaio 2015, Heidelberg, Winter (Studia Romanica, 195), 2016, viii + 413 p. ISBN: 9783825364977
    Compte rendu: Barbara Ferrari, dans Le Moyen Âge, 124:1, 2018, p. 245-246. DOI: 10.3917/rma.241.0145
  • Dolbeau, François, « Les prologues de légendiers latins », Les prologues médiévaux. Actes du colloque international organisé par l'Academia Belgica et l'École française de Rome avec le concours de la F.I.D.E.M., Rome, 26-28 mars 1998, éd. Jacqueline Hamesse, Turnhout, Brepols, 2000, p. 345-393.
  • Dolbeau, François, « Hagiologie et histoire littéraire. Réflexions sur les prologues et épilogues », Fleur de clergie. Mélanges en l’honneur de Jean-Yves Tilliette, éd. Olivier Collet, Yasmina Foehr-Janssens, Jean-Claude Mühlethaler et Prunelle Deleville, Genève, Droz (Rayon histoire), 2019, p. 239-267.
    Compte rendu du recueil: Piero Andrea Martina, dans Studi francesi, 64:3, 2022, p. 632-634. DOI: 10.4000/studifrancesi.41908
  • Dubois, J., et Jean Loup Lemaitre, Sources et méthodes de l'hagiographie médiévale, Paris, Cerf, 1993.
  • Fassò, Andrea, « Dai poemetti agiografici alle chansons de geste o vice-versa? », Critica testuale ed esegesi del testo. Studi in onore di Marco Boni offerti dagli amici e collaboratori dell'Istituto di filologia romanza dell'Universita di Bologna, Bologna, Patron (Biblioteca di filologia romanza della Facoltà di lettere e filosofia dell'Università di Bologna, 1), 1984, p. 45-95.
  • Garcia Sempere, Marinela, « Vides de sants en català conservades en manuscrits solts i en impresos anteriors a 1550 », Vides medievals de sants: difusió, tradició i llegenda, Alacant, Institut Interuniversitari de Filologia Valenciana (Symposia philologica, 22), 2012, p. 185-207. [www]
  • Gecser, Otto, Jozsef Laszlovszky, Balazs Nagy, Marcell Sebok et Katalin Szende, éd., Promoting the Saints: Cults and Their Contexts from Late Antiquity until the Early Modern Period. Essays in Honor of Gabor Klaniczay for His 60th Birthday, Budapest et New York, CEU Press (CEU Medievalia Series), 2011, viii + 325 p.
    Compte rendu: Robert Wisniewski, dans The Medieval Review, 11.10.08. [www]
  • Godding, Robert, et al., éd., De Rosweyde aux "Acta Sanctorum": la recherche hagiographique des Bollandistes à travers quatre siècles. Actes du colloque international, Bruxelles, 5 octobre 2007, Bruxelles, Société des Bollandistes (Subsidia hagiographica, 88), 2009, xvii + 354 p. + [8] p. de pl.
  • Goldstein, Adina S., The Temptation of Saints in Latin Narrative: England, France, and the Low Countries, 1100-1230, Ph. D. dissertation, City University of New York, 2008, vii + 224 p. [PQ]
  • Goullet, Monique, Écriture et réécriture hagiographiques: essai sur les réécritures de vies de saints dans l'Occident latin médiéval (VIIIe-XIIIe siècle), Turnhout, Brepols (Hagiologia. Études sur la sainteté en Occident, 4), 2005, 318 p.
  • Goullet, Monique, et Martin Heinzelmann, éd., La réécriture hagiographique dans l'Occident médiéval: transformations formelles et idéologiques, Ostfildern, Thorbecke (Beihefte der Francia, 58), 2003, 288 p.
    Compte rendu: Bruno Bon, dans Bibliothèque de l'École des chartes, 164:1, 2006, p. 251-255.
  • Goullet, Monique, « L'esthétique de la brièveté dans l'hagiographie latine médiévale », Faire court. L'esthétique de la brièveté dans la littérature du Moyen Âge, éd. Catherine Croizy-Naquet, Laurence Harf-Lancner et Michelle Szkilnik, Paris, Presses Sorbonne Nouvelle, 2011, p. 35-64.
  • Heffernan, Thomas J., Sacred Biography: Saints and Their Biographies in the Middle Ages, Oxford, Oxford University Press, 1989.
  • Hopkins, Andrea, Most Wise and Valiant Ladies: Remarkable Lives of Women of the Middle Ages, Oxford, Collins and Brown, 1997.
  • Isaïa, Marie-Céline, « La fenêtre dans l'hagiographie latine (Ve-XIIe siècles) », Faire image: dispositifs optiques à la période médiévale. Actes du colloque organisé à l’Université Jean Moulin - Lyon 3 les 7 et 8 octobre 2021, éd. Aurélie Barre et Lydie Louison, Textimage. Le conférencier, 13, 2023. [www]
  • Isaïa, Marie-Céline, et T. Granier, éd., Normes et hagiographie dans l'Occident latin (Ve-XVIe siècles). Actes du colloque international de Lyon, 4-6 octobre 2010, Turnhout, Brepols (Hagiologia, 9), 2014, 552 p.
  • Jeay, Madeleine, « L'enfant appelé par Dieu dans le récit hagiographique au Moyen Âge », Histoires d'enfants. Représentations et discours de l'enfance sous l'Ancien Régime, éd. Hélène Cazes, Québec, Presses de l'Université Laval (Les collections de la République des Lettres. Symposiums), 2008, p. 3-23.
  • Kahn Herrick, Samantha, Imagining the Sacred Past: Hagiography and Power in Early Normandy, Cambridge, Harvard University Press, 2007, x + 257 p.
    Compte rendu: R. I. Moore, dans The Medieval Review, 08.05.06. *[TMR]
  • Merk, Josef, Die literarische Gestaltung der altfranzösischen Heiligenleben bis Ende des 12. Jahrhunderts, Affoltern am Albis, Weiss, 1946, xxiv + 292 p.
  • Minnis, Alastair, et Rosalynn Voaden, éd., Medieval Holy Women in the Christian Tradition, c.1100-c.1500, Turnhout, Brepols (Brepols Collected Essays in European Culture), 2010, 748 p.
    Compte rendu: Jessica Barr, dans The Medieval Review, 11.10.01. [www]
  • Mooney, Catherine, Gendered Voices: Medieval Saints and Their Interpreters, Philadelphia, University of Pennsylvania Press, 1999.
  • Mulder-Bakker, Anneke B., éd., Sanctity and Motherhood: Essays on Holy Mothers in the Middle Ages, New York, Garland, 1985.
  • Paquay, Jean, « Les prétendues tendances politiques des vies des premiers évêques de Tongres », Mélanges d'histoire offerts à Charles Moeller à l'occasion de son jubilé de 50 années de professorat à l'Université de Louvain, 1863-1913, par l'Association des anciens membres du séminaire historique de l'Université de Louvain, Louvain, Bureau du Recueil; Paris, Picard (Université de Louvain. Recueil des travaux publiés par les membres des conférences d'histoire et de philologie2e série, 40-41), 1914, t. 1, p. 244-265. [HT] [IA]
  • Peloux, Fernand, éd., Des saints et des livres. Christianisme flamboyant et manuscrits hagiographiques du Nord à la fin du Moyen Âge (XIIIe-XVIe siècles), Turnhout, Brepols (Hagiologia, 17), 2021, 538 p. DOI: 10.1484/m.hag-eb.5.124789 ISBN: 9782503595856, 9782503595863
  • Philippart, Guy, « L'hagiographie comme littérature: concept récent et nouveaux programmes? », Revue des sciences humaines, 251, 1998, p. 11-39.
  • Philippart, Guy, et Monique Goullet, éd., Hagiographies: histoire internationale de la littérature hagiographique latine et vernaculaire en Occident des origines à 1550 = International history of the latin and vernacular hagiographical literature in the West from its origins to 1550 = Internationale Geschichte der lateinischen und einheimischen hagiographischen Literatur im Abendland von den Anfängen bis 1550 = Storia internazionale della letteratura agiografica latina e volgare in Occidente dalle origini a 1550, Turnhout, Brepols, 1994-2014, 6 t.
  • Porck, Thijs, Old Age in Early Medieval England: A Cultural History, Woodbridge, Boydell and Brewer (Anglo-Saxon Studies, 33), 2019, x + 276 p. ISBN: 9781787444690, 9781783273751
  • Segre, Cesare, « Des vies de saints aux chansons de geste: techniques et centres culturels », Société Rencesvals pour l'étude des épopées romanes. VIe Congrès international, Aix-en-Provence, 29 août-4 septembre 1973. Actes, Aix-en-Provence, Université de Provence, 1974, p. 303-313.
  • Spencer-Hall, Alicia, Medieval Saints and Modern Screens: Divine Visions as Cinematic Experience, Amsterdam, Amsterdam University Press (Knowledge Communities Series), 2017, 304 p.
    Compte rendu: Jessica Barr, dans The Medieval Review, 18.09.34. [www]
  • Stark, Rodney, « Upper-class asceticism: social origins of ascetic movements and medieval saints », Review of Religious Research, 45:1, 2003, p. 5-19.
  • Strunk, G., Kunst und Glaube in der lateinischen Heiligenlegende: zu ihrem Sebstverständnis in den Prologen, München, Fink (Medium Ævum. Philologische Studien, 12), 1970.
  • Tibbetts Schulenberg, Jane, Forgetful of Their Sex: Female Sanctity and Society ca 500-1100, Chicago, University of Chicago Press, 1998.
  • Tibbetts Schulenberg, Jane, « Saints' lives as a source for the history of women, 500-1100 », Medieval Women and the Sources of Medieval History, éd. Joel T. Rosenthal, Athens, University of Georgia Press, 1990, p. 285-320.
  • Trigalet, L'édition hagiographique médiévale d'après la "Bibliotheca hagiographica latina", thèse de doctorat, Université de Namur, 2007.
  • Van Acker, Marieke, Vt quique rustici et inlitterati hec audierint intelligant. Hagiographie et communication verticale au temps des Mérovingiens (VIIe-VIIIe siècles), Turnhout, Brepols (Corpus Christianorum. Lingua patrum, 4), 2007, 662 p.
    Compte rendu: Michel Banniard, dans Zeitschrift für romanische Philologie, 126:4, 2010, p. 615-620. DOI: 10.1515/zrph.2010.057
  • Van der Essen, L., Étude critique et littéraire sur les vitae des saints mérovingiens de l'ancienne Belgique, Louvain, Bureaux du Recueil; Paris, Fontemoing, 1907, xx + 447 p. [GB] [IA]
  • Van Uytfanghe, Marc, « Le remploi dans l'hagiographie: une "loi du genre" qui étouffe l'originalité? », Ideologie e pratiche del reimpiego nell'alto Medioevo, Spoleto, Centro italiano di studi sull'alto Medioevo (Settimane di Studio del Centro italiano di studi sull’alto Medioevo, 46), 1999, t. 1, p. 359‑411.
  • Velázquez, Isabel, La literatura hagiográfica. Presupuestos básicos y aproximación a sus manifestaciones en la Hispania visigoda, Burgos, Fundación del Instituto castellano y leonés de la lengua, 2007.
  • Weinstein, Donald, and Rudolph M. Bell, Saints and Society: The Two Worlds of Western Christendom, 1000-1700, Chicago et London, University of Chicago Press, 1982.
  • Wogan-Browne, Jocelyn, Saints' Lives and the Literary Culture of Women, c. 1150-1300: Virginity and its Authorizations, Oxford, Oxford University Press, 2001.
  • Yarrow, Simon, Saints and their Communities: Miracle Stories in Twelfth Century England, Oxford, Clarendon Press (Oxford Historical Monographs), 2006, xii + 247 p. ISBN: 9780199283637
Permalien: https://arlima.net/no/2175


Voir aussi:
> Wikidata: Q208628
Creative Commons License
Cette page est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Laurent Brun
Dernière mise à jour: 27 janvier 2025

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon