logo arlima

Revelatio Esdrae (version I)

Version latine des Pronostics d'Ézéchiel

Bibliographie

Titre:Un almanach du Xe siècle; Supputacio Esdre et argumentum Josephi de nativitate Domini (London, Egerton); Pronostica dispositionis totius ex die natalis Domine (Dijon); Pronostica anni sequentis ex die natalium Domini (titre du 18e dans le manuscrit de Cambridge, Trinity College)
Date:Xe siècle
Langue:Latin
Genre:Calendrier
Forme:Prose
Contenu:Pronostics de l'annnée selon le premier jour de l'an.
Incipit (ms. de Montpellier):Si die dominico, fuerint, kal. jan. hiems calidus, vernum, humidum, aestas, et autumnus, ventosi annone bone, abundantia peccorum…
Incipit (ms. de Leyde):In terra laboris et promissionis fuit jam diu quidam propheta nomine Ezechiel seculo sapiens cum lege divina, Dominum Deum dilexit et ejus doctrinam ab infantia, mane consurgens, investigans artes et sensus actorum, planetarum signa studuit et cursus discens tam studuit plurium scripturas quod sciens dicebat temporaum eventus…
Explicit (ms. de Montpellier:… Peccorum interitus lini karitas Terciane febre dominabuntur et variis langoribus homines affligentur et mortalitas erit maxime senes morientur.
Manuscrits
Voir Valéry, Féry-Hue et Matter
  1. Angers, Bibliothèque municipale, 283 (274), p. 22
  2. Bamberg, Staatsbibliothek, LIII 38, 67r-68r [sic, selon Valéry]
  3. Bamberg, Staatsbibliothek, Cod. lit. 84; (ed. Eis, pp. 68-69).
  4. Bamberg, Staatsbibliothek, Cod. lit. 90
  5. Budapest, Országos Széchényi Könyvtár, 59, f. 21
  6. Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library, 468, f. 7
  7. Cambridge, Gonville and Caius College Library, 225 (240), f. 164
  8. Cambridge, Trinity College Library, 1109, f. 74rb-va
  9. Cambridge, University Library, Ff.5.48, f. 66v (éd. Spunar)
  10. Cambridge, University Library, Hh.6.11, f. 67
  11. Chartres, Bibliothèque municipale, 178 (212), f. 54v
  12. Dijon, Bibliothèque municipale, 447 (268), f. 99-100 (éd. Féry-Hue)
  13. Erfurt, Universitätsbibliothek, Cod. Amplon. 0. 62b, f. 185b
  14. Göttingen, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek, App. dipl. 16E. (peut-être)
  15. Heidelberg, Universitätsbibliothek, CPG 213, f. 143r-144r
  16. Kassel, Universitätsbibliothek, Landesbibliothek und Murhardsche Bibliothek der Stadt, med. 4 o 8, f. 107r (éd. Cesario, p. 66-68)
  17. Leiden, Universiteitsbibliotheek, VLF 77 f. 191v (fragment) [HT]
  18. Liège 77, f. 70 (selon Cesario)
  19. London, British Library, Add MS 24459, f. 20-22
  20. London, British Library, Ashmole MS 345, f. 69 (éd. Spunar)
  21. London, British Library, Cotton MS Cleopatra B IX, f. 25v
  22. London, British Library, Cotton MS Tiberius A III, f. 36r
  23. London, British Library, Cotton MS Titus D XXVI, f. 10v-11v et 25r-25v (2 témoins)
  24. London, British Library, Egerton MS 821, f. 1
  25. London, British Library, Egerton MS 2852, f. 108v-109r
  26. London, British Library, Harley MS 3017, f. 63v-64v (éd. Spunar)
  27. London, British Library, Sloane MS 122, f. 125 (éd. Spunar)
  28. London, British Library, Sloane MS 282, f. 86v (éd. Féry-Hue)
  29. London, British Library, Sloane MS 475, f. 217r-v
  30. London, British Library, Sloane MS 1620, f. 45 (éd. Spunar)
  31. London, British Library, Sloane MS 3469, f. 37
  32. Montpellier, Bibliothèque interuniversitaire, Section médecine, H 301, f. 1r et 105v (éd. Boucherie, p. 133-135)
  33. München, Bayerische Staatsbibliothek, clm 677, f. 18v-19 (éd. Spunar, 103-104)
  34. München, Bayerische Staatsbibliothek, clm 6382, f. 42v (éd. Spunar, 103)
  35. München, Universitätsbibliothek, 339, f. 108v
  36. Oxford, Bodleian Library, 103, f. 40 [sic]
  37. Oxford, Bodleian Library, 196, f. 110 [sic]
  38. Oxford, Bodleian Library, MS. Ashmole 1393, part 5 (peut-être)
  39. Oxford, Bodleian Library, MS. Ashmole 345, f. 69r
  40. Oxford, Bodleian Library, MS. Bodley 88, f. 79
  41. Oxford, Bodleian Library, MS. Digby 103 (peut-être)
  42. Oxford, Bodleian Library, MS. Digby 75 (peut-être)
  43. Oxford, Bodleian Library, MS. Junius 83, f. 10r
  44. Oxford, Bodleian Library, MS. Rawl. B 196, f. 110r
  45. Oxford, Bodleian Library, MS. Rawl. C 486 (peut-être)
  46. Oxford, Bodleian Library, MS. Rawl. C 814 (peut-être)
  47. Paris, Bibliothèque nationale de France, latin, 6584, f. 35v
  48. Paris, Bibliothèque nationale de France, nouvelles acquisitions latines 497, f. 78r
  49. Rouen, Bibliothèque patrimoniale Villon, 671 (A 454), f. 261v-262r (éd. Meyer 1, p. 88)
  50. Valenciennes, Bibliothèque municipale, 543 (497), f. 37
  51. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, lat., f. 156; (éd. Mercati, p. 77-79)
  52. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, lat.. 248, f. 11v (éd. Mercati, peut-être)
  53. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Palatini latini, 235, f. 39r (éd. Spunar)
  54. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Palatini latini, 1226, f. 227v-228 (éd. Spunar)
  55. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Palatini latini, 1449, f. 119v-120 (éd. Mercati)
  56. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reginensi latini, 567 (peut-être, mais douteux)
  57. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vaticani latini, 4825, f. 156 (167) (éd. Mercati))
  58. Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Urbinati latini, 1398, f. 19v-21r (éd. Gundel 3, p. 226-228)
  59. Zürich, Zentralbibliothek, Car. C. 176, f. 161 (peut-être)
Éditions anciennes
Éditions modernes
  • Migne, J.-P., éd., Patrologiae cursus completus, sive Biblioteca universalis, integra, uniformis, commodo, œconomica omnium s.s. Patrum, doctorum scriptorumque ecclesiasticorum qui ab aevo apostolico ad usque Innocenti III tempora floruerunt. Series Latina, Paris, Migne, 1844-1864, 221 t. (t. 90, col. 951-952)
    Tome 90 [GB: ex. 1, ex. 2] [IA: ex. 1, ex. 2]
  • Boucherie, A., « Un almanach au Xme siècle », Revue des langues romanes, 3, 1872, p. 133-145. [Gallica] [GB] [HT] [IA: ex. 1, ex. 2]
    Tiré à part: Boucherie, A., Un almanach au Xme siècle, Montpellier, Bureau des publications de la Société pour l'étude des langues romanes; Paris, Franck (Publications de la Société pour l'étude des langues romanes), 1872, 15 p. [GB] [IA]
  • Mercati, Giovanni, « Anecdota apocrypha latine. Una Visio ed una Revelatio d'Esdra con un decreto di Clemente Romano », Note di letterature biblica e christiana, Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana (Studi e testi, 5), 1901, p. 61-79, ici p. 74-70.
  • Fery-Hue, Françoise, « Revelatio Esdrae ou Prophéties d'Ézéchiel. Éléments nouveaux pour le corpus latin et français des prophéties d'après le jour de Noël », "Pour acquerir honneur et pris". Mélanges de moyen français offerts à Giuseppe Di Stefano, éd. Maria Colombo Timelli et Claudio Galderisi, Montréal, CERES, 2004, p. 237-251. (ici p. 249-251)
    2 témoins différents.
  • Spunar, Pavel, « České zpracování Esdrášova proroctví ve Vídeňském Rukopisu ÖNB 3282 », Sbornik Národniko Musea v Praze řada A – Historie / Acta Musei Nationalis Pragae, series A – Historia), 12, 1967, p. 102-107.
Traductions modernes
Études
  • Cesario, Marilena, « Knowledge of the weather in the Middle Ages: Libellus de disposicione totius anni futuri », Aspects of Knowledge: Preserving and Reinventing Traditions of Learning in the Middle Ages, éd. Marilena Cesario et Hugh Magennis, Manchester, Manchester University Press (Manchester Medieval Literature and Culture), 2018, p. 53-78.
  • Cesario, Marilena, « Weather prognostics in Anglo-Saxon England », English Studies, 93, 2012, p. 391-426.
  • Delisle, Léopold, Mélanges de paléographie et de bibliographie, Paris, Champion, 1880, xi + 507 p. (ici p. 194) [GB] [IA]
  • DiTommaso, Lorenzo, « Pseudepigraphia Notes III: 4. Old Testament Pseudepigrapha in the Yale University manuscript collection », Journal for the Studies of the Study of Pseudepigrapha, 20, 2010, p. 3-80.
  • Fery-Hue, Françoise, « Revelatio Esdrae ou Prophéties d'Ézéchiel. Éléments nouveaux pour le corpus latin et français des prophéties d'après le jour de Noël », "Pour acquerir honneur et pris". Mélanges de moyen français offerts à Giuseppe Di Stefano, éd. Maria Colombo Timelli et Claudio Galderisi, Montréal, CERES, 2004, p. 237-251.
  • Förster, Max, « Beiträge zur Mittelalterlichen Volkskunde », Archiv für das Studium der neueren Sprachen und Literaturen, 120, 1908, p. 296-301.
  • Jones, C. W., Bedae Pseudepigrapha: Scientific Writings Falsely Attributed to Bede, Ithaca, Cornell University Press, 1939, ici p. 87.
  • Juste, David, Catalogus Codicum Astrologorum Latinorum. I. Les manuscrits astrologiques latins conservés à la Bayerische Staatsbibliothek de Munich, Paris, Éditions de l'IRHT (Documents, études et répertoires de l'Institut de Recherche et d'histoire des textes, 81), 2011. [www]
  • Matter, E. Ann, « The Revelatio Esdrae in Latin and English traditions », Revue bénédictine, 92, 1982, p. 376-392.
  • Meyer, Paul, « Notice du manuscrit A 454 de la Bibliothèque de Rouen », Bulletin de la Société des anciens textes français, 9, 1883, p. 76-111, ici p. 84-86.
  • Thorndike, Lynn, A History of Magic and Experimental Science, New York, Macmillan, 1923-1924, ici t. 1, p. 677-678 et les notes.
  • Thorndike, Lynn, et Pearl Kibre, A Catalogue of Mediaeval Scientific Writings in Latin, éd. révisée, London, Mediaeval Acadeny of America, 1963.
  • Valéry, Paul, « Middelnederlandse jaarprognosen: Nous entrons dans l'avenir à reculons », Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse taal- en letterkunde (nieuwe reeks), Jaargang 1971 (1972), p. 210-266.
  • Zacher, J[ulius], « 2. MS. LAT. VOSSIL. FOL. no 77 », Serapeum: Zeitschrift für Bibliothekwissenschaft, Handschriftenkunde und ältere Litteratur 4 (1843): 47-48 (description du manuscrit de Leyde, sans mention du fragment qui figure au f. 191v)
Répertoires bibliographiques
Permalien: https://arlima.net/no/17115

Voir aussi:
> Wikidata: Q123684729
Creative Commons License
Cette page est mise à disposition en vertu d'un contrat Creative Commons.
Rédaction: Wendy Pfeffer
Dernière mise à jour: 12 décembre 2025

Signaler une erreur ou une omission:

Courriel  Courriel

Mastodon     Bluesky